Tribune 04/2007 :: Actueel - Pensioenfonds schuift verleden terzijde

Actueel

Pensioenfonds schuift verleden terzijde

AZL-poen is koempelpensioen!

De koempels zijn boos. En niet zo’n beetje. AZL, hun eigen pensioenbedrijf, wordt verkocht aan ING en de opbrengst van 65 miljoen gaat naar… een leerstoel aan de universiteit van Maastricht. Woede en verontwaardiging beheersen Zuid-Limburg. Want waren het niet de mijnwerkers die aan de basis stonden van dat geld en na de mijnsluitingen met een uiterst karig pensioen werden bedankt?

Tekst Rob Janssen Foto Stichting Carboon / Dhr. Golob

Hoeveel kan een koempel verdragen? Dat na de mijnsluitingen iedere herinnering aan dat verleden zorgvuldig werd gesloopt, deed hem veel verdriet en pijn. Maar uitgerekend nu er sprake lijkt te zijn van hernieuwde interesse voor het mijnverleden, en tal van journalisten, filmmakers en ook politici zich zijn gaan inzetten om de historie levend te houden, krijgt de koempel een (laatste?) middelvinger na.

Een vinger van 65 miljoen euro. Want dat bedrag betaalt bank en verzekeraar ING voor het Heerlense pensioenbedrijf AZL, dat onder meer de pensioenen van oud-mijnwerkers én weduwen van overleden koempels beheert.

Het allesbehalve noodlijdende AZL ontstond uit de twee mijnwerkersfondsen AMF en BFM. Maar omdat het bedrijf formeel geen aandeelhouders heeft, wordt de pot met 65 miljoen besteed aan ‘maatschappelijke doeleinden’. AZL kon groot worden dankzij de arbeid én de inleg van de koempels. Zodat je zou denken dat die miljoenen ook hen ten goede komen… Maar nee.

AZL-directeur Huub Dumont laat in dagblad De Limburger weten meer te zien in een “leerstoel voor pensioenen aan de universiteit van Maastricht”. Toegegeven, zegt hij, “AZL is ontstaan uit de mijnwerkerspensioenfondsen, maar na veertig jaar is het een heel ander bedrijf dat nog maar zeer ten dele met het mijnverleden verbonden is.”

“Wat een ónzin,” foetert Wiel Niks, voorzitter van de Stichting CarboOn, die vecht voor erkenning en belangen van mijnwerkers. “Het startkapitaal van AZL is destijds via de mijnwerkersfondsen opgebracht door 80.000 mijnwerkers. Enkel en alleen met dát geld kon AZL later andere pensioenfondsen aankopen.”

“Geen aandeelhouders? Wíj zijn de aandeelhouders!”

Wiel Niks is zelf oud-mijnwerker en werkte zestien jaar ondergronds. Na de mijnsluitingen verdiende hij bij het ABP in Heerlen de kost. “Ik heb dus wel enige kijk op pensioenen.” Terwijl ‘overheidsdienaren’ zoals wethouders en ministers hun pensioenen zagen verdubbelen of wel verdrievoudigen, moest er op die van de (staats)mijnwerkers worden beknibbeld: “Mensen, we hebben geen geld, zei AZL. We geloofden ze op hun blauwe ogen.

Maar nu blijkt er geld te zijn en gaan ze ermee aan de haal. Een leerstoel aan de universiteit! Alsof ook maar één oud-mijnwerker daarop zit te wachten.” Geef die 65 miljoen terug aan hen die het in feite opgebracht hebben, luidt zijn boodschap. “Het loon van de mijnwerker was goed, maar het pensioen slecht. De vakbonden hebben nooit echt aandacht besteed aan een waardig pensioen. Terwijl het werk in de mijnen zwaar, gevaarlijk en vaak erbarmelijk was. Stoflongen, asbestziekten, kapotte knieën en rug; noem maar op. Vandaar dat ik zeg: maak nu eindelijk eens het gebaar, waar zo velen al jaren op wachten.”

Riet de Wit, SP-wethouder in Heerlen: “De oud-mijnwerkers zijn het bestaansrecht van het pensioenfonds. Zonder hen was er helemaal geen AZL geweest. Een deel van die 65 miljoen hoort daar dan ook thuis.”

Op zaterdag 31 mei al haalde het inderhaast opgerichte Actiecomité Mijnwerkerspensioenen in recordtijd duizend handtekeningen op in het centrum van Heerlen. Onder het motto ‘AZL-poen is koempelpensioen’ eist het Actiecomité, dat zich gesteund weet door het Nederlands Mijnmuseum en de SP in Heerlen, dat de AZL-miljoenen naar de koempels en hun weduwen gaan. Ook erkenning van het mijnverleden staat op het verlanglijstje van het comité.

Harold Schroeder, CDA-Statenlid in Limburg, kaartte de AZL-kwestie bij het provinciebestuur aan. “In Brunssum werd onlangs onder grote belangstelling een mijnramp herdacht. En in Provinciale Staten hebben we pas geleden aangedrongen op een boek over de geschiedenis van de mijnwerkers. Bij zoveel hernieuwde belangstelling voor het mijnwerkersverleden hoort de provincie zich ook uit te spreken over de discussie van de besteding van die 65 miljoen,” vindt Schroeder, die spreekt van “een terechte morele claim” die de mijnwerkers op de verkoopsom van AZL leggen.

Oud-mijnwerker Wiel Niks: “Er wordt steeds gezegd, dat AZL geen aandeelhouders heeft. Wel, wíj zijn de aandeelhouders!”