Spanning april 2012 :: Bezuinig niet op de meest kwetsbare kinderen

Bezuinig niet op de meest kwetsbare kinderen

Terwijl op 6 maart jongstleden ruim 50.000 leraren in de Amsterdam Arena demonstreerden tegen de bezuinigingen op het passend onderwijs, ging een meerderheid in de Tweede Kamer toch akkoord met de wet waarin deze korting van 300 miljoen euro wordt doorgevoerd. Walter Dresscher, voorzitter van de Algemene Onderwijsbond, de belangrijkste vakbond van leraren, meent dat de plannen van minister Van Bijsterveldt desastreuze gevolgen zullen hebben voor de kwaliteit van het onderwijs aan zorgleerlingen en andere leerlingen in de klas.

Tekst: Tijmen Lucie

Wat zijn volgens u de gevolgen van de bezuinigingen op het passend onderwijs?

In feite wordt de leraren het werk onmogelijk gemaakt. De bezuinigingen in het speciaal onderwijs leiden tot kwaliteitsverlies, grotere groepen en langere wachtlijsten. Daarbij raken ruim 5.000 leraren hun baan kwijt. Kinderen met gedragsproblemen vragen veel van leraren. Zeker als je bedenkt dat de leraren in het reguliere onderwijs naast de zorgleerlingen ook nog aan 25 andere kinderen les moeten geven. Daarom is extra begeleiding een vereiste en daar is natuurlijk geld voor nodig.

Volgens de minister zijn de kosten voor zorgleerlingen de afgelopen jaren erg gestegen en zijn bezuinigingen op het passend onderwijs onontkoombaar. Wat vindt u van deze stelling?

Bij dit kabinet bestaat het beeld dat leraren maar een stelletje prutsers zijn, die als ze wat beter hun best doen ook wel met minder middelen hun werk kunnen doen. Feit is echter dat ook in het onderwijs, net als in de zorg en in andere sectoren, de kosten vanzelf toenemen. Er zijn in de afgelopen jaren meer probleemleerlingen bijkomen. Tegelijkertijd is de prestatiedruk voor leraren en leerlingen verhoogd en worden de methoden steeds verder verbeterd en uitgebreid. Dat er dus meer geld voor het onderwijs nodig is, is dus eigenlijk een hele normale ontwikkeling. Waar ik mij erg aan heb gestoord zijn de reacties van diverse Kamerleden van de regeringspartijen op onze eis dat de bezuinigingen op het passend onderwijs ongedaan gemaakt moeten worden. Zo sprak de onderwijswoordvoerder van de VVD, Ton Elias, van ‘platte demagogische vakbondsnonsens’ en verweet hij ons dat we de stakers ‘opgehitst’ hadden.

Valt er met de minister over de bezuinigingen te onderhandelen?

Ondanks alle protesten zet zij de korting op het passend onderwijs toch door. Zij zegt dat ze geen andere keus heeft, dat de huidige economische omstandigheden haar dwingen om deze bezuiniging door te voeren. Ik heb wel het idee dat zij eigenlijk anders zou willen, maar dat zij van de andere ministers in het kabinet geen ruimte krijgt.

Zijn er volgens u alternatieven om de bezuinigingen op het passend onderwijs te voorkomen?

Ja, die zijn er zeker. Zo zijn wij fel tegen de prestatiebeloning van leraren, die 250 miljoen euro moet gaan kosten. Als je die maatregel wegstreept tegen de bezuiniging van 300 miljoen heb je al bijna geen tekort meer. Daarbij zijn wij ook voor het snijden in de bureaucratie in het speciaal onderwijs, waardoor je zeker 100 miljoen kunt besparen. Met het vrijgekomen geld kun je vervolgens juist investeren om de kwaliteit van het onderwijs voor kinderen die extra zorg nodig hebben te verbeteren.

Het wetsvoorstel van minister Van Bijsterveldt is inmiddels door een meerderheid in de Tweede Kamer aangenomen. Wat gaat de AOB voor acties ondernemen om te voorkomen dat het wetsvoorstel ook door de Eerste Kamer wordt aangenomen?

Momenteel voeren wij veel overleg met Eerste Kamerleden van alle partijen. Wij merken dat de bereidheid om zich te verdiepen in het onderwerp bij hen veel groter is dan bij veel van hun collega’s in de Tweede Kamer. Wij proberen hen dan ook te overtuigen van de desastreuze gevolgen die de bezuinigingen op het passend onderwijs hebben voor zorgleerlingen en van de zinloosheid om de prestatiebeloning voor leraren in te voeren.

Daarnaast gaan wij op 5 juni opnieuw actie voeren, omdat waarschijnlijk rond die datum het wetsvoorstel in de Eerste Kamer besproken gaat worden. Deze keer zullen wij niet een massa-demonstratie organiseren, zoals we in de Amsterdam Arena hebben gedaan, maar vinden de acties meer op en rond de scholen plaats. Scholen mogen zelf bedenken op welke manier zij actie willen gaan voeren.

Wat houdt het passend onderwijs in?

In de plannen van onderwijsminister Van Bijsterveldt moeten vanaf augustus 2013 de scholen ervoor zorgen dat voor elk kind dat extra zorg nodig heeft een passende plek is. Als de school van aanmelding het kind niet zelf kan plaatsen, wordt na overleg met de ouders een passende plek op een andere school geboden. De landelijke indicatiestelling en de rugzak (extra geld dat de school krijgt voor leerlingen met een handicap, een ziekte, ernstige gedragsstoornis of psychisch probleem) verdwijnen. In plaats daarvan organiseren en financieren de samenwerkende scholen rechtstreeks de ondersteuning die een school of kind in de klas nodig heeft.

Volgens de minister is de invoering van het passend onderwijs nodig, omdat de huidige organisatie van de extra ondersteuning ingewikkeld en bureaucratisch is, de groep met een rugzak of een indicatie voor het speciaal onderwijs (zware ondersteuning) de afgelopen jaren met 65 procent is gegroeid, de kosten voor deze investering flink zijn gestegen en er jaarlijks ruim 2.500 kinderen langere tijd thuiszitten omdat er geen plek voor hen is.

Het budget voor het passend onderwijs gaat echter wel omlaag van 3,7 naar 3,4 miljard in 2015. Dit betekent een bezuiniging van 300 miljoen euro. Snijden in de bureaucratie en het stoppen van diverse projecten moeten ongeveer de helft van die bezuiniging opleveren. Bijna 100 miljoen wordt gekort op de ambulante begeleiding: hulp van leerkrachten uit het speciaal (basis)onderwijs voor kinderen met een beperking, die naar een gewone school gaan. Ook door grotere klassen te vormen zouden er tientallen miljoenen binnen moeten komen.

Lees online