Wie is de baas?
Binnen de SP wordt al langere tijd gediscussieerd over het thema democratisering van de economie. In opdracht van het Congres verscheen in december 2012 een themanummer van Spanning over dit onderwerp. Gevolgd door de kaderkrant Democratisering van de economie, die diende als discussiestuk voor de afdelingen. Hoewel het thema in de afdelingen zeker leefde, was ook merkbaar dat SP’ers sterk van mening verschilden over wat er onder democratisering van de economie verstaan moet worden. Concrete plannen bleven dan ook uit.
Daar is nu verandering in gekomen met de Wetten eerlijk delen en eerlijk beslissen van SP-Tweede Kamerlid Mahir Alkaya. Deze wetten hebben immers als belangrijkste doel om concrete invulling te geven aan onze ambitie om de economie te democratiseren. En dat is nodig ook, want de macht van aandeelhouders is alleen maar groter geworden, ten koste van werkers. Het is daarom de hoogste tijd dat de rollen worden omgedraaid en werkers meer zeggenschap krijgen over hún winst en hún bedrijf, en aandeelhouders minder.
Om inspiratie op te doen, kijken we in dit nummer van Spanning ook over de grens, naar de ervaringen in Zweden en Duitsland. We blikken met historicus Dennis Bos terug op de roemruchte Parijse Commune: het eerste experiment met arbeiderszelfbestuur. En we gaan in op de Nederlandse ervaringen met medezeggenschap.
De belangrijkste les die wij trekken is dat medezeggenschap onvoldoende is. Om de ongelijkheid tussen arbeid en kapitaal te verkleinen, zal de werkvloer gedemocratiseerd moeten worden.
