Nieuwe regering moet Groningen een nieuwe toekomst geven

15 april 2015. Hanneke zit in het gemeentehuis voor een bewonersbijeenkomst. De burgemeester opent de avond. Achter hem wordt powerpoint gestart. Hanneke staart naar het scherm. De woorden ‘sloop 43 woningen’ verschijnen. Haar woning.

In 2008 kocht Hanneke het, haar droomhuis. Ze was 23. Met Mark wilde ze een toekomst opbouwen. Ze trouwden er en kregen drie kinderen. In maart 2015, een maand eerder, was er een zelfde bijeenkomst op hetzelfde gemeentehuis. Toen werd gezegd dat er niet veel mis is met haar huis. Nu raakt ze het kwijt. Bij thuiskomst kunnen ze het nog niet aan de kinderen vertellen. De volgende ochtend in de klas blijkt dat andere ouders dat wel hebben gedaan.

Twee jaar later zijn ze op. Hun thuis is in december 2016 gesloopt. Het nieuwe huis wordt nog gebouwd. Het voldoet niet aan hun wensen. Afspraken worden niet nageleefd. Beloftes niet nagekomen. Ze moeten steeds vechten. Met de NAM, met het zogenaamde CVW. Goede begeleiding ontbreekt. Terwijl levens worden verwoest verliest minister Kamp zich in juridische en technische verhandelingen. Met een oplossing komt hij niet.

Nog steeds is in Groningen een ramp gaande. 100.000 mensen hebben erkende schade door gaswinning. Vorige week verschenen er twee vernietigende rapporten. De Onafhankelijke Raadsman gaswinning Groningen, Leendert Klaassen, concludeert dat de manier waarop de schade nu wordt afgehandeld een negatieve impact op de gezondheid en de psychische gesteldheid van de bewoners heeft. Ook stelt Klaassen: “Er is een levensgroot risico dat de complexe versterkingsoperatie een grote impact gaat hebben op de inwoners en op de gemeenschap als geheel.”

De conclusies van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) zijn eveneens hard en ontluisterend. De aanpak van problemen is te gefragmenteerd. De omvang, urgentie en complexiteit worden nu door NAM en regering niet begrepen. Er wordt niet gekeken naar de toekomst van de provincie en de inwoners. De aanpak is te bureaucratisch, er is te weinig ook voor de menselijke maat. “Je moet dat gebied en de mensen die er wonen weer een toekomst geven.” Zegt OVV-voorzitter Joustra. De “ereschuld aan Groningers” moet worden ingelost.

Een nieuwe toekomst

Onlangs werd bekend dat de NAM uit de schade-afhandeling stapt. Dat is een grote en mooie stap. Maar nog lang niet genoeg. Het is juist ook de regering die Hanneke en de Groningers heeft laten zakken. Het is tijd voor radicale verandering. Het moet gaan om Hanneke. Om Mark. Om Rozemarijn. Om Jan. Om Iris, Annemarie, Kees. Om de mensen in Groningen. Wat zij nodig hebben. Geen gerommel in de marge. Geen fooien. Niet nog meer pleisters. Niet regeling op regeling stapelen. Geen juridisch doolhof met stapels rapporten en een gigantische bureaucratie maar de menselijke maat, solidariteit. Nu doen wat nodig is, mensen een toekomst geven. Een nieuwe regering moet alle conclusies en aanbevelingen van de OVV en de Raadsman goed tot zich door laten dringen, overnemen en ernaar gaan handelen.

Hanneke, Mark en hun drie kinderen hebben en nieuw thuis nodig maar ook een nieuwe toekomst. Ze zijn bang voor de volgende beving. Komt de grote klap? Nieuwe aardbevingen zijn helaas niet meer uit te sluiten. Maar met een fors lager niveau van gaswinning wordt de kans op toename van het aantal en de komst van grote bevingen kleiner.

De nieuwe regering moet de gaskraan veel verder dichtdraaien. Het nieuwe huis van Hanneke en Mark moet aan hun wensen voldoen. Afspraken moeten worden nagekomen. Ze moeten er hun thuis van kunnen maken. Als ze toch nieuwe schade hebben moet die snel, goed en ruimhartig worden afgehandeld door een onafhankelijk fonds. De NAM en het ministerie van EZ en consorten hebben hier geen rol in.

Het dorp van dit gezin gaat nog heel veel meemaken. Veel huizen, scholen, zorginstellingen en winkels, bedrijven moeten worden afgebroken, herbouwd of versterkt. Dat gaat een enorme impact hebben. Zorg dat er voor iedereen altijd praktische en psychische hulp is. Dichtbij, op elk moment dat dat nodig is. Investeer fors in toekomst. Compenseer de economische schade, investeer in oude en nieuwe bedrijven en werk. Investeer in dorpen en wijken. Laat Hanneke en Mark met hun dorpsgenoten beslissen over hoe hun dorp eruit moet zien.

De vorige regering is mede verantwoordelijk dat Hanneke en Mark hun toekomst kwijtraakten, de volgende moet hen een toekomst geven.

Dit artikel verscheen op 5 april op Joop.nl