Niet langer meedoen aan zinloze oorlogen
Vorig jaar sprak ik in de VS een adviseur van president Trump. Waarom hamert uw president zo op hogere militaire uitgaven door NAVO-bondgenoten, op de 2 procent van het BBP, vroeg ik haar. Het was een openhartig gesprek. Opvallend was dat mijn pleidooi voor beëindiging van permanente oorlogsvoering bij de adviseur in goede aarde viel.
Al jaren probeer ik als volksvertegenwoordiger de effectiviteit van ‘war on terror’ hoger op de politieke agenda te krijgen. Nederland moet niet zomaar vanuit ‘bondgenootschappelijke verplichtingen’ tekenen voor steun aan Amerikaanse oorlogen. Er moet ook gekeken worden naar wat die oorlogen ons hebben gebracht. Het antwoord op die laatste vraag; bitter weinig. Er is niet minder, maar juist veel meer terrorisme sinds de oorlogen ertegen begonnen. Vele biljoenen zijn aan oorlogvoering uitgegeven. Nederland heeft er miljarden euro’s aan verspild.
Door regime change in Libië is het land in chaos en anarchie achtergelaten en een knooppunt van moderne slavernij en migratie naar Europa geworden. Afghanistan is een groot fiasco, gebaseerd op leugens. Ook leugens door de Nederlandse regering, zoals onlangs bleek uit een rapport van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het is veelzeggend dat nu – honderdduizenden doden en miljoenen vluchtelingen verder – serieus met de Taliban onderhandeld wordt over vrede. En wat te denken van de oorlog tegen Irak in 2003? Die oorlog gaf ons IS!
Bovendien, de NAVO is in crisis. Het bondgenootschap, ooit opgericht ter verdediging van het grondgebied, is een anachronisme, met steeds meer lastige, agressieve leden. Wat te denken bijvoorbeeld van het optreden van Turkije in Syrië? Maar de Russen, hoor ik u denken. Er is inderdaad van alles aan te merken op Rusland en zijn leider, Poetin. Maar een serieuze militaire bedreiging vormt dit land voor de NAVO niet. De militaire uitgaven van Rusland liggen ruim tien keer (!) lager dan die van de VS. Als de NAVO afziet van het uitbreiden van de invloedssfeer in wat vroeger de Sovjet-Unie was, is de kans groot dat de-escalatie van de spanningen tussen Oost en West het resultaat zal zijn.
Het is voor Europa dé uitdaging van de 21ste eeuw om op zoek te gaan naar een nieuwe veiligheidsarchitectuur voor het continent, een gebaseerd op samenwerking, met zowel Rusland als de VS, waar China natuurlijk ook bij betrokken moet worden. Alleen met samenwerking kan onze veiligheid op lange termijn gegarandeerd worden.
De adviseur van president Trump begreep mijn vraag hierboven direct. Zij vertelde dat de president jaarlijks honderden miljarden uitgeeft aan het militair-industrieel complex. Dit terwijl gewone Amerikanen geen medicijnen of een studie voor hun kinderen kunnen betalen. Trump kan het binnenlands niet verkopen dat hij wel, maar andere landen niet hun bijdragen vergroten; dat deze landen hun prioriteit elders leggen, bijvoorbeeld bij zorg en onderwijs. Nu, met COVID-19, wordt dat contrast nog scherper.
De resultaten van decennia aan verre oorlogsvoering door de NAVO rechtvaardigen geen extra investeringen in dure wapensystemen. Het loslaten van de 2 procent norm is daarom een goede eerste stap. Het schept ruimte voor een eigen, Nederlands buitenlandbeleid. Voor een politiek die het nationale belang daadwerkelijk voorop stelt. De belangen van de bevolking, uiteraard. De Amerikanen begrijpen het echt wel.
Deze tekst verscheen in de Telegraaf op 06-06-2020
