'Journalist als AIVD-bron? Dan wordt onafhankelijkheid niet langer gewaarborgd'

Een journalist die optreedt als infiltrant voor de AIVD? Foute boel, reageert Ronald van Raak op Bas Paternotte. Van Raak wil een verbod.

Beste Bas,

Het recht op vaderlandslievendheid zou ik journalisten niet willen ontzeggen - en een extra zakcentje al helemaal niet. Maar als ik een betaalde bron van de AIVD op tv het internationale nieuws zie duiden, voel ik me ongemakkelijk. We delen onze zorg om de onafhankelijkheid van de journalistiek. We verschillen over de vraag of dit een verantwoordelijkheid is van de individuele journalist of van de beroepsgroep als geheel.

In de wereld van de geheime diensten geldt een principe van ruilhandel: wij krijgen alleen betrouwbare informatie als we aan hen informatie leveren. Dat is een van de redenen waarom Nederlandse journalisten in het buitenland optreden als betaalde bron. Zeker in oorlogsgebieden kan hun inzet ertoe leiden dat journalisten onderdeel worden van de strijd - wat ook gevaar kan opleveren voor hun collega's!

Ik zou de mogelijkheid van onze geheime diensten willen beperken om journalisten in te zetten als betaalde bron. Of individuele journalisten de AIVD over zaken willen informeren, dat moeten ze natuurlijk zelf weten. Maar als journalisten in een situatie komen dat ze financieel afhankelijk worden van de diensten, lijkt mij de onafhankelijkheid van de journalistiek niet langer gewaarborgd.

In de Tweede Kamer merk ik dat veel politici worstelen met deze kwestie: wij moeten ons zo weinig mogelijk bemoeien met de media, maar onafhankelijke journalistiek is ook een publiek belang. Ik vind het in ieder geval een belang van de beroepsgroep.

Daarom is het goed dat jij je duidelijk hebt uitgesproken. Collega's van je, zoals Arnold Karskens, zijn juist heel kritisch over de bemoeienis van de AIVD. Ook de NVJ, de vakbond van journalisten, heeft zich uitgesproken tegen de inzet van journalisten. Ik hoop dat veel meer journalisten zich uitspreken. Daarna kunnen we de balans opmaken.

Ronald van Raak

Dit stuk is een reactie op de bijdrage van journalist Bas Paternotte.