Welzijnswerk nooit privatiseren
Gemeente en stadsdelen moeten leren van het Alcides-drama, vindt de SP.
Het voormalige gemeentebedrijf Alcides werd, zoals meerdere welzijnsorganisaties in Nederland, geprivatiseerd omdat marktwerking voor kostenbesparingen zou zorgen. Desondanks bleef de gemeente feitelijk de enige opdrachtgever en geldschieter. Het toezicht verslechterde aanzienlijk: de gemeenteraad en het bestuur gingen af op de jaarboeken en berichten in de media.
Dankzij die media kwam aan het licht dat Alcides de afgelopen jaren veelvuldig in schandalen verwikkeld raakte. Enkele tonnen van het gemeentebudget om kinderopvang, jeugdwerk en activiteiten voor buurten te organiseren, verdwenen spoorloos. Er werd illegaal gehandeld in gemeenschapsgoederen, er waren vertrekpremies van honderdduizenden euro’s voor foute bestuurder en een interim-directeur sleepte zakken met geld binnen terwijl voor de ID'ers zogenaamd geen geld was. Toen ging Alcides failliet. Ondertussen hadden de stadsdeelraden zich nauwelijks geroerd en voor zover ze dit wel deden, bleken ze machteloos: ze mochten alleen geld geven aan de organisatie, maar geen enkele aanwijzing.
Wat heeft het de Amsterdammers opgeleverd? Een miljoenen kostend complex in Zuidoost, waar ook veel Europees geld naartoe is gegaan, en waar in haar driejarig bestaan nog nooit een evenement werd georganiseerd door een betaalde medewerker. Jeugdwerkers werden juist weggesaneerd. Die hadden tot taak de jeugd te behoeden voor ontsporing, hun talenten te laten ontwikkelen en een bijdrage te leveren aan de samenhang in de wijk.
De buurt werd niet bij de organisatie betrokken, dat deden vrijwilligers die hart voor de buurt hebben. Zelfs hun ontoereikende onkostenvergoeding van het stadsdeel wordt nu waarschijnlijk wegbezuinigd. Terwijl vrijwilligers de drijvende krachten zijn achter de initiatieven, worden juist zij verdrongen door werknemers van commercieel bedrijf dat geen enkele binding met de buurt en de mensen heeft.
De gemeenteraad en het bestuur moeten zich bewust zijn van de potentie van welzijnswerk. Veel criminaliteit kan voorkomen worden door jongeren zinvol bezig te houden. In wijken waar buurtbewoners weinig perspectief hebben, kan welzijnswerk hen sociale vaardigheden en discipline bijbrengen en hen meer zelfredzaam maken. Laagdrempelige welzijnsprojecten, zoals gezamenlijk sporten, hebben de potentie om criminaliteit en het gebrek aan integratie in de wijk te verhelpen. Een gemeente die dit waardevolle werk in de steek laat, voedt gettovorming en criminaliteit in deze wijken.
Uit het Alcides-drama moeten lessen worden getrokken. Ten eerste moet vooral gebruik worden gemaakt van de lokale mensen en initiatieven. Zij hebben de kennis en gedrevenheid die het welzijnswerk haar meerwaarde geven. Ten tweede moeten de privatisering en verzelfstandiging van welzijnsorganisaties worden teruggedraaid. De structuur van welzijnsorganisaties moet zó zijn dat verantwoordelijke bestuurders directe aanwijzingen kunnen geven aan de organisatie. Gemeenteraadsleden die wél alert reageerden, kregen van het bestuur te horen dat ingrijpen onmogelijk was gemaakt door de privatisering. Het is onbestaanbaar dat een gemeente in dat geval moet toezien hoe gemeenschapsgeld wordt verkwist.
