opinie
Lilian Marijnissen:

Rekeningrijden is oneerlijk

Geen land doet het zoals dit kabinet het wilde: rekeningrijden. Nu sluiten partijen van de VVD tot GroenLinks/PvdA zich aan bij het idee. De Tweede Kamer besloot vorige week om dit kabinetsplan niet meer voor de verkiezingen te bespreken, maar uit de concept verkiezingsprogramma’s blijkt dat veel partijen het alsnog willen invoeren. Rekeningrijden is oneerlijk en niet effectief. Terwijl het openbaar vervoer nauwelijks meer te betalen is en, vooral buiten de steden, steeds verder wordt uitgekleed, zullen mensen die hun auto nodig hebben om op het werk te komen of mantelzorg te verlenen, op nog hogere kosten worden gejaagd.

Voor mensen met een laag inkomen wordt autorijden te duur. Mensen met een hoog inkomen zullen er geen kilometer minder om rijden. Dit terwijl juist mensen met een hoog inkomen veel meer vervuilen dan mensen met een laag inkomen. De CO2-uitstoot van de rijkste 1 procent is zelfs tien keer zo hoog als de CO2-uitstoot van de helft van Nederland met het laagste inkomen. Ook is het oneerlijk omdat mensen die buiten de grote steden wonen vaker langere afstanden moeten afleggen en daarbij dus hogere kosten zullen maken.

Sinds de zomer stegen de accijnzen. Een volle tank kan nu tot wel 10 euro extra kosten. Uit onderzoek van CNV blijkt dat vier op de vijf werknemers al geld moeten toeleggen op hun reis naar het werk. Automobilisten in landelijke gemeenten gaan tot bijna drie keer zo veel belasting betalen als het nieuwe kabinet kiest voor een zogenaamde ‘vlakke’ kilometerheffing. Eerder lag er een variant bij het demissionaire kabinet om dieselauto’s tien keer meer te laten betalen dan een elektrische auto. Dit terwijl het juist vaak de mensen met hoge inkomens zijn die zich een elektrische auto kunnen permitteren en meer profiteren van subsidies en lagere kosten.

Daarnaast is er voor veel mensen nu helemaal geen fatsoenlijk alternatief voor de auto, terwijl autorijden juist onbetaalbaar dreigt te worden. Naar je werk gaan, familie bezoeken of naar het ziekenhuis kan in veel gebieden niet anders dan met de auto. Het openbaar vervoer is verschraald waardoor het voor velen geen serieuze optie is. In vijf jaar tijd verdwenen 1500 bushaltes. In twee jaar tijd stegen de prijzen voor het regionale ov met bijna 20 procent. De baas van de NS, voormalig minister Koolmees (D66), wil reizen met de trein in de spits duurder maken. Gratis, of goedkoop en een goed ov is toch het beste klimaatbeleid? Maar helaas wordt dat alleen maar duurder en slechter en steekt men liever miljarden in een ondoorzichtig klimaatfonds.

Een volgend kabinet moet juist investeren in betaalbaar en goed ov. Goed voor mensen en het milieu. Daarom zou het goed zijn als partijen afstand doen van hun plannen om te voorkomen dat autorijden alleen nog is weggelegd voor mensen met een dikkere portemonnee. Door rekeningrijden zullen nog meer mensen - terecht - het gevoel hebben dat de politiek geen oog heeft voor hun problemen en nu al enorm stijgende kosten. Laat het nou juist dat zijn waar mensen genoeg van hebben.

Dit opinieartikel is verschenen in het Algemeen Dagblad van 22-09-2023

Betrokken SP'ers