Experiment met meer marktwerking mislukt
Van onze spoorwegen tot onze energievoorziening, van onze zorg tot onze volkshuisvesting: de afgelopen dertig jaar werden veel overheidsdiensten verkocht. De markt zou alles goedkoper en beter maken. Het is één van de grootste leugens van deze tijd gebleken. De post is daar een goed voorbeeld van. Onlangs bleek dat onze postzegels waarschijnlijk nog duurder worden. Terwijl iedereen door e-mail en chat minder enveloppen is gaan versturen, kreeg de post te maken met concurrentie en winstbejag.
Na de privatisering van PTT Post in 1994 werd de postbezorging aan de markt overgelaten. Het waren de postbodes die de grootste prijs betaalden. Om de concurrentieslag te winnen, werd vooral bespaard op de arbeidsvoorwaarden. Onzekere contracten, weinig werkuren, stukloon en zelfs salarissen onder het minimumloon waren het gevolg. Van een eervol beroep waar je je gezin van kon onderhouden, werd postbezorging een bijbaantje zonder zekerheid. Dit had ook gevolgen voor de kwaliteit. Het komt steeds vaker voor dat post wordt achtergehouden of gedumpt. Dat is schadelijk, want als u uw brief van de belastingdienst of het CJIB niet krijgt, kan de rekening snel oplopen. Het aantal brievenbussen is bijna gehalveerd en op maandag wordt niet meer bezorgd. Beter werd de postbezorging dus niet en wie wel eens een brief verstuurt, weet ook dat het niet goedkoper is geworden. De prijs van postzegels verdubbelde naar 83 cent en twee weken geleden bleek dat PostNL de prijs verder mag verhogen tot bijna een euro.
Mensen betalen dus steeds meer, maar krijgen steeds minder. De postbodes voorspelden dit jaren geleden al en samen met de SP vochten ze via de campagne 'Red de Postbode' voor het behoud van postbode als volwaardige baan. Zij wisten heel goed dat het niet goedkoper wordt als postbodes met een halflege postzak door de straat lopen. Maar in Den Haag bleef het geloof in de markt lang heilig. Totdat in juni van dit jaar het rapport Oudeman verscheen. De twee grootste postbedrijven, PostNL en Sandd mogen samengaan. Dat is historisch: hiermee geeft het kabinet toe dat concurrentie niet alles beter en goedkoper maakt. Toch wil de staatssecretaris de macht van de aandeelhouders intact laten. Maar als er geen sprake is van een markt of ondernemersrisico, waarom moeten wij dan toestaan dat er miljoenen worden uitgekeerd aan aandeelhouders?
Het kabinet levert half werk. Het is tijd om in te zien dat het experiment van meer markt is mislukt. We moeten de post weer van ons allemaal laten zijn en betaalbaar maken. Laat dat het begin zijn van een nieuwe beweging: het terugveroveren van wat ons allen toebehoort. Van spoorwegen tot energie, van zorg tot volkshuisvesting.
Wilt u ons meehelpen door ons te steunen? Word dan hier lid van de SP!
