Geen wonder dat de GGD het testen niet aankan
We zouden maximaal gaan opschalen bij de GGD, zei minister Hugo de Jonge. Maar toen het aantal besmettingen in de regio's Amsterdam en Rotterdam Rijnmond éven opliep, konden de GGD's het bron- en contactonderzoek al niet meer volledig aan. Dit is zeer ernstig, omdat juist het doortastende bron- en contactonderzoek het fundament is van het zoveel als mogelijk indammen van het coronavirus.
Daarna kwam het nieuws dat er 'te veel' getest wordt, wat ook weer leidt tot allerlei capaciteitsproblemen bij de GGD. Het werven van nieuwe collega's voor het bron- en contactonderzoek verloopt chaotisch. Het gaat bij elke GGD anders. Er is geen centrale aansturing.
We kunnen constateren dat de GGD's door jarenlange verwaarlozing niet opgewassen zijn tegen de belangrijke taak die ze nu hebben. Bij een pandemie zoals nu is het zaak dat de nationale overheid verantwoordelijk wordt voor de regie in de taken die de GGD heeft ten aanzien van de bestrijding van corona.
Hoe kan de GGD zolang verwaarloosd zijn? Het begon in de jaren 80, toen gemeenten verantwoordelijk werden voor de GGD. Toen de GGD daar ook nog taken voor het bestrijden van (landelijke) infectieziekten bij kreeg, zonder het benodigde geld, stapelden de problemen zich op.
Omdat gemeenten er vanwege de decentralisaties nog meer taken bij kregen - zonder voldoende extra geld - werd bezuinigen op de GGD een aantrekkelijke optie. We zien nu de gevolgen van dit desastreuze beleid. Er is een groot tekort aan capaciteit. En landelijk weinig zicht op hoe de GGD's ervoor staan. Daarnaast zie je dat nu per regio verschillend beleid gevoerd wordt. Dat betekent een verschillende aanpak voor de teststraten en het bron- en contactonderzoek.
"Er is geld, jullie hebben carte blanche", liet minister Hugo de Jonge de GGD's weten. Maar dat is te gemakkelijk. De remmen gaan niet los bij de GGD, er wordt gewerkt met de handrem erop, gewend als ze zijn aan de jarenlange wens van de gemeenten om de kosten zoveel mogelijk te beheersen.
Maar bij de bestrijding en het indammen van het coronavirus is snel, veel en goed testen van cruciaal belang. En bron- en contactonderzoek volgens de professionele standaarden.
Om dit nu snel te kunnen realiseren moet de landelijke overheid de GGD's, waar het gaat over de bestrijding van het coronavirus, landelijk financieren en aansturen. De publieke gezondheidszorg is ten onterechte verwaarloosd. Voor de lange termijn pleiten wij daarom voor structureel meer investeringen in infectieziektenbestrijding. Want dit mag niet meer gebeuren.
Lilian Marijnissen, SP-fractievoorzitter
Henk van Gerven, SP-Kamerlid
Dit opinieartikel verscheen ook op ad.nl op 15 september 2020.
