Er is meer nodig voor duurzame vrede dan een veroordeling van Israëlisch geweld
Het oorlogsgeweld in Palestina en Israël neemt in rap tempo toe. Tientallen doden zijn al gerapporteerd aan Palestijnse zijde, waaronder veel burgers. Ook is een aantal burgers gedood in Israël door raketten uit Gaza. Alles moet erop gericht zijn deze geweldsescalatie zo spoedig mogelijk te stoppen.
Elke geweldsescalatie tussen Palestina en Israël – de geschiedenis kent er al vele – heeft specifieke oorzaken. In dit geval betreft het dreigende uitzetting van een aantal Palestijnse families in Oost-Jeruzalem, die volgens Israël plaats moeten maken voor kolonisten. Terecht roept deze actie veel woede op.
Maar er is ook een structurele oorzaak dat het geweld in de regio geregeld flink oplaait. Die is gelegen in de bezettingspolitiek die Israël voert, al decennia lang. Deze bezetting gaat gepaard met continue uitbreiding van illegale nederzettingen in Palestijns gebied, sloop van Palestijnse gebouwen, de bouw van een illegale afscheidingsmuur en een moordende blokkade tegen Gaza.
De gerespecteerde mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch oordeelde onlangs snoeihard over dit discriminerende systeem. Ze noemen het, in navolging van steeds meer organisaties, apartheid. Israël probeert volgens de mensenrechtenorganisatie de overheersing en onderdrukking van Palestijnen structureel in stand te houden.
De voortdurende illegale bezetting maakt het feitelijk ondoenlijk om in Palestina iets van rechtstatelijkheid en democratie te ontwikkelen. Dat heeft ook negatieve effecten op de kwaliteit en betrouwbaarheid van de Palestijnse autoriteit, en het voortdurende uitstel van hoogstnoodzakelijke verkiezingen werkt ook de onvrede en teleurstelling aan Palestijnse kant in de hand.
Minister Blok van Buitenlandse Zaken en ook premier Rutte reageren vooralsnog uitermate zwak op het opgelaaide oorlogsgeweld in het Midden-Oosten. Weliswaar veroordelen zij de beschietingen vanuit Gaza op burgerdoelen in Israël. Maar dat Israël ook aanvallen op burgerdoelen uitvoert en dat bij luchtaanvallen tegen Gaza burgerdoden vallen, waaronder kinderen, blijft onbenoemd. Het is een pijnlijke eenzijdigheid, die we helaas gewend zijn. Blok bleek niet eens in staat het bloedbad in Gaza in 2018, toen Israël 200 demonstranten doodde, te veroordelen.
Stel dat de Nederlandse regering alsnog bij zinnen komt en ook het Israëlische geweld veroordeelt, dan is dat nog maar een begin. Veel meer is nodig voor een duurzame vrede tussen Palestina en Israël. Een doorstart van het zogenaamde Midden-Oosten vredesproces is daar geen onderdeel van. Serieuze onderhandelingen over vrede verdienen natuurlijk steun, maar in het verleden zijn dergelijke gesprekken door Israël vooral benut om de nederzettingen verder uit te breiden. Zolang deze ‘vredesonderhandelingen’ worden geleid door de VS, dat pal staat achter Israël en het land politiek en financieel steunt, is dit voor de Palestijnen een doodlopende weg.
Wat dan wel? De enige manier om Israël te bewegen de bezetting van Palestina op te geven is gelegen in het opvoeren van de druk. Dat kan bijvoorbeeld door maatregelen tegen de illegale nederzettingen, zoals het aan banden leggen van handel hiermee. Ook kan het EU-associatieakkoord, dat voorziet in handelsvoordelen voor Israël, opgeschort worden. Verder kan de EU gerichte sancties nemen tegen verantwoordelijken voor het oorlogsgeweld, zoals inreisverboden en het bevriezen van tegoeden.
Tot slot zou de EU - als grootste donateur van zowel Israël als de Palestijnen -het voortouw kunnen opeisen in vredesonderhandelingen. In het debat met minister Blok (donderdag 20 mei) zal ik daarop aandringen. Het is in ieders belang dat zo snel mogelijk een eind komt aan de oorlog en bezetting.
