Koe in de wei is beter voor koe én boer
De Wet ‘Verantwoorde Groei Melkveehouderij’ maakt de komst van een nieuwe bio-industrie in Nederland mogelijk door koeienstallen zonder weiland eromheen toe te staan. De gemiddelde Nederlander hecht zeer aan de koe in de wei, maar over weidegang wordt in het wetsvoorstel met geen woord gerept. Geen wonder dat de Dierenbescherming, Stichting Dier & Recht, Milieudefensie en een aantal provincies te hoop lopen tegen de wet. Maar er is meer aan de hand, want ook Land- en Tuinbouw Organisatie (LTO), De Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) en de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV) hebben fundamentele kritiek op de wet. Het bedrijfsleven en de boeren realiseren zich namelijk dat de vriendelijke reputatie van de Nederlandse melkveehouderij, te kostbaar is om achteloos weggegooid te worden.
Staatssecretaris Dijksma lijkt doof voor het brede en aanzwellende protest en wil onder druk van dreigende Brusselse boetes voor 1 januari 2015 de wet er door jagen. Door deze haastklus ligt er nu een wetsvoorstel in de Kamer, dat niet verantwoord is, dat geen steun heeft in de maatschappij en dat megastallen met stapelkoeien mogelijk maakt. Terwijl de kippenboeren net van de legbatterij af zijn en de maatschappelijke discussie over varkens die letterlijk hun kont niet kunnen keren volop woedt, wordt het pad voor een nieuwe bio-industrie geëffend, ondanks het feit dat de boeren zelf dit helemaal niet willen.
In 2001 liep nog 90% van de koeien in de wei. In 2013 was dit nog slechts 70%. Het wetsvoorstel Verantwoorde Groei Melkveehouderij staat melkveehouderij toe die de mest van de dieren 100% verwerkt ook al hebben ze geen meter grond om hun stal. Deze grondloze groei is onwenselijk en leidt tot minder koeien in de wei. Verschillende wetenschappelijke rapporten hebben aangetoond dat weidegang vele voordelen biedt boven opstallen. Wageningen Universiteit concludeert zelfs dat weidegang onder vrijwel alle omstandigheden de boer economische voordelen biedt.
Dit wordt bevestigd door Agrifirm en andere organisaties. De totale emissie van broeikasgassen is in bijna alle gevallen met weidegang gunstiger, aldus het Centrum voor Landbouw en Milieu. Opstallen kan voorts leiden tot 25% meer ammoniakemissie dan bij weidegang. Weidegang leidt tot minder sterfte, minder uierproblemen, minder vruchtbaarheidsproblemen en minder pootproblemen bij koeien aldus dierenartsen en de Animal Science Group. Een grote meerderheid van de boeren ziet de koe liever in de wei. Dat is ook logisch want weidegang heeft zowel voor de boer als voor de koe vele voordelen.
De SP en D66 willen via een amendement op de Wet Verantwoorde Groei Melkveehouderij, het hebben van weilanden (grondgebondenheid) en weidegang voor koeien, voorwaarden maken voor uitbreiding. Het grondgebonden karakter van de melkveehouderij wordt veiliggesteld door de mogelijkheid tot mestverwerking te schrappen en te vervangen door de regel dat minimaal de helft van de op het bedrijf geproduceerde mest op de eigen grond afgezet wordt en de andere helft van de mest in de regio binnen een straal van 20 kilometer. Zo blijft de regionale voer-mest kringloop behouden.
De melkveehouderij is een extensieve sector met een vriendelijke reputatie. Zelfs als maar een klein gedeelte van de boeren kiest voor permanent opstallen in megastallen, kunnen boeren die het goed doen in de problemen komen en komt de goede naam van de melkveesector in het geding. Om de reputatie van de sector, het dierenwelzijn van de koeien en de bestaande bedrijven die het goed doen, te beschermen, moet nu ingegrepen worden. En niet pas als het kalf verdronken is.
Eric Smaling, Tweede Kamerlid voor de SP
Gerard Schouw, Tweede Kamerlid voor D66
Dit artikel verscheen op 8 november 2014 in BN De Stem
