Draaideuradviseur schaadt imago Efsa

Een oud-medewerker op gentechgebied van Efsa is nu in de EU lobbyist voor Syngenta. Kan dat zomaar? Volgens Kartika Liotard, Europarlementslid voor de SP niet. Het wekt alleen al de schijn van belangenverstrengeling, betoogt ze.

Kennisuitwisseling en van baan veranderen is prima. Maar hoe gaan we om met voormalige EU-functionarissen die zomaar lobbyist worden voor een zaadveredelingsbedrijf of biotechnologieconcern?

Voor het Europees Parlement ben ik contactpersoon voor het EU-voedselveiligheidskantoor Efsa. In die rol heb ik de Efsa-directie vorige week om opheldering gevraagd: hoe kan het toch dat een voormalig hoofd van haar gentechniekafdeling nu in Brussel lobbyt voor biotechreus Syngenta? Het antwoord wacht ik af.

Zo’n overstap – in het jargon een draaideuradviseur – is slecht voor de reputatie van Efsa als autoriteit op het gebied van voedselveiligheid. Zulke transfers maken het grote publiek terecht argwanend als het gaat om de invoering van transgeen voedsel. In het betaalde voetbal zijn flitstransfers normaal. Maar als het gaat om wetenschappers met strategische kennis over overheidsbeleid en voedselveiligheid is alleen al de schijn van belangenvermenging funest. Daarom mag je niet van de ene op de andere dag je kennis- en relatiekring inzetten voor een commercieel belang.

Syngenta zou zijn concurrentiestrijd met eerlijke argumenten moeten voeren, niet met voorkennis. Als Monsanto zijn strategische kennis niet meer vertrouwelijk wil delen met overheden en wetenschappers, omdat de kans bestaat dat deze bij concurrent Syngenta komt, dan schaadt dat uiteindelijk ook het belang van consument en voedselveiligheid.

Eurofielen bejubelen regelmatig het principe van 'eerlijke en onvervalste concurrentie'. Dat klinkt prachtig. Maar de affaire Syngenta werd niet door lobbyisten of EU-instellingen aangekaart. Dat gebeurde pas toen maatschappelijke organisaties als Corporate Europe Observatory de praktijken van Syngenta openbaarden.

Moet de EU dan nóg hogere salarissen bieden aan haar ambtelijke staf? Natuurlijk niet. Wie ambtenaar wordt, moet de publieke zaak dienen. Je hebt een geheimhoudings- en ook een openbaarmakingsplicht. Je kennis verkopen aan slechts één partij hoort daar niet bij! Daarom zijn openheid over, plus een afkoelingsperiode voor draaideuradviseurs absoluut geboden.