‘Kroonjuweel’ De Graaf is plastic kermisjuweel

Minister De Graaf heeft een nieuw voorstel ingediend tot wijziging van het kiesstelsel. Hij wil koste wat kost één kroonjuweel van D66 binnenhalen, maar wat hij presenteert is een plastic kermisjuweel.

De Graaf wil de kiezer voortaan twee stemmen geven: één voor een landelijke kandidaat en één voor een regionale kandidaat. Dat partijen als D66 problemen hebben met de band tussen kiezer en gekozene, ligt niet aan het stelsel, maar vooral aan die partijen. Die moeten klare taal gaan spreken, aansprekende kandidaten op de lijst zetten en leren hun woord te houden. De Graaf vervreemdt alleen maar meer kiezers van de politiek als hij een veel ingewikkelder kiesstelsel invoert. Ook zullen de kleinere partijen – vaak de smaakmakers in de politiek – er nauwelijks in slagen een kandidaat via het district in de Kamer te krijgen. Dit roept de vraag op of een SP- of ChristenUnie-kiezer zich vertegenwoordigd moet voelen door een VVD-er uit hun district. Buiten D66 heeft niemand om deze hervorming gevraagd. Als CDA en VVD er mee instemmen, zal dat alleen zijn uit opportunistische, machtspolitieke overwegingen en buiten de coalitie is er geen enkele steun. Bovendien bestaat het risico dat dit voorstel een opstapje is naar een echt districtenstelsel. Fractievoorzitters Van Aartsen (VVD) en Bos (PvdA) zijn daar voorstander van. Als het aan hen ligt, krijgen we een districtenstelsel met twee grijze middenpartijen. Dat levert hen misschien meer macht op, maar de opkomstcijfers zullen waarschijnlijk net zo laag worden als in landen die al zo een districtenstelsel hebben, zoals de VS en Groot-Brittannië. Is dat vooruitgang?