Deze wooncrisis is geen natuurverschijnsel, maar het gevolg van politieke keuzes. Het ideaal van volkshuisvesting, van goed en betaalbaar wonen voor iedereen is verkwanseld, door de liberalisering van de woningcorporaties en de verkoop van sociale huurwoningen. De huizen zijn onbetaalbaar geworden, de huren gaan door het dak en huurders hebben nauwelijks zeggenschap meer. Kopen is voor steeds meer mensen onmogelijk. Een groeiende groep mensen verdient te weinig om een huis te kunnen kopen. Dit moet anders. En dit kan ook anders.
Huizen zijn er voor mensen om in te wonen en niet voor huisjesmelkers of speculanten om rijk mee te worden. De huren gaan de komende jaren niet omhoog, maar juist omlaag. We willen meer sociale huurwoningen. We maken een einde aan de woningnood met een speciaal ministerie en een nationaal bouwplan voor de bouw van duurzame en betaalbare woningen.
Feiten en cijfers
Huurders betaalden ruim 13 miljard euro aan asociale verhuurderheffing. Geld dat niet kon worden gebruikt om huizen op te knappen, huren laag te houden of huizen te bouwen.
Na tien jaar neoliberaal woonbeleid is in ons land het aantal daklozen verdubbeld en onder jongeren zelfs verdriedubbeld.
Ruim 800.000 huishoudens houden na het betalen van de huur te weinig geld over voor noodzakelijke kosten zoals eten en drinken.
Bijna een kwart van de huurders heeft last van vocht en/of schimmel.
Wat moet er gebeuren?
Onze standpunten
We maken een einde aan de woningnood. Een ministerie van wonen krijgt regie over de huisvesting en maakt een nationaal bouwplan voor de bouw van duurzame en betaalbare woningen. Dit wordt niet meer overgelaten aan de markt.
Het geld dat vrijkomt door het afschaffen van de winstbelasting voor corporaties investeren we in een nationaal bouwplan en gebruiken we voor verlaging van de huren, de bouw van huizen, verduurzaming van oudere woningen en het bouwen van nieuwe voorzieningen in buurten.
Huizen zijn er voor mensen om in te wonen en niet voor huisjesmelkers of speculanten om rijk mee te worden. Speculanten en investeerders die volkshuisvesting blijven zien als een middel om rijk te worden, pakken we harder aan. Het beleggen in vastgoed pakken we aan door een ‘woonplicht’ in te voeren bij alle woningen (zodat je ook echt in een huis moet gaan wonen) en hogere overdrachtsbelasting vanaf het tweede huis. Gemeenten krijgen meer mogelijkheden om vastgoedbazen te onteigenen bij langdurige leegstand. Op deze manier maken we woonruimte voor jongeren en starters en voor mensen met een beperking.
Ieder mens heeft recht op een betaalbaar huis. Dat moeten we dan ook mogelijk maken. De overheid maakt het makkelijker om andere woonvormen toe te staan. Tijdelijke woningen zijn bijna altijd van lagere kwaliteit dan permanente woningen. Bovendien hebben huurders van deze woningen minder zekerheid en rechten. Dit type woningen zijn bovendien veelal niet goedkoper. De SP is daarom tegenstander van flexwoningen.
De huren gaan de komende jaren niet omhoog, maar juist omlaag. Dat geldt ook voor de zogenaamde geliberaliseerde huren.
Wij schaffen de inkomensafhankelijke huurverhoging af. Om huurders minder afhankelijk te maken van de markt voeren we voor alle woningen (dus inclusief kamers) een maximale huurprijs in.
We verbieden verkoop van sociale huurwoningen door woningcorporaties en stellen bij alle grote nieuwbouwprojecten eisen voor de bouw van betaalbare huurwoningen. We vinden dat er ook meer betaalbare koopwoningen moeten worden gebouwd.
Na jarenlang neoliberaal woonbeleid is in ons land het aantal mensen zonder dak boven het hoofd verdubbeld. We stoppen met het op straat zetten van mensen met een huurschuld en helpen hen met schuldsanering. Gemeenten maken in samenwerking met het Rijk een sluitend vangnet voor de opvang van dak- en thuislozen en plekken voor begeleid wonen. Met de woningcorporaties maken we afspraken voor een snelle doorstroming van dakloze mensen naar mogelijke vormen van zelfstandig wonen.
De energierekening moet omlaag. Dat kan door woningen beter te isoleren en collectief van zonnepanelen te voorzien met publieke energievoorzieningen. En door beter onderhoud van woningen (zoals aanpak van schimmel). Zo worden energiekosten lager zonder dat de woonlasten stijgen. We helpen eigenaren bij het vervangen van asbestdaken door zonnepanelen.
Nederland zit in een diepe wooncrisis. Er komt een landelijke aanpak van leegstaand vastgoed. Gemeenten krijgen meer mogelijkheden om leegstand van kantoren, winkels en bedrijfspanden aan te pakken en krijgen de mogelijkheid om vastgoedbazen te onteigenen. Op deze manier kan ook extra woonruimte worden gemaakt voor onder meer jongeren en starters en voor mensen met een beperking. Er moeten meer betaalbare woningen gebouwd. We geven prioriteit aan locaties binnen de bebouwde kom waar al voorzieningen zijn.
De SP wil meer democratie. Iedereen moet goed worden betrokken. De woningcorporaties worden verenigingen, zonder een winstoogmerk, waar de huurders het voor het zeggen hebben. Zij gaan samen democratisch bepalen waaraan de opbrengsten van de huur het best kunnen worden besteed en hoe duur of goedkoop er gebouwd kan worden. Ook woningzoekenden zouden mee moeten kunnen bepalen over het huurbeleid van woningcorporaties. Een grote groep mensen zit klem. Ze komen niet in aanmerking voor een sociale huurwoning en kopen of huren in de vrije sector is duur en voor velen niet mogelijk. De sociale huursector hoort voor een brede groep toegankelijk te zijn. We geven ook middeninkomens toegang tot de sociale huur. De vennootschapsbelasting voor woningcorporaties schaffen we af. Die wordt omgezet in een investeringsplicht voor de bouw van huizen, het onderhoud en de verduurzaming van oudere woningen en het bouwen van nieuwe voorzieningen in buurten.
Mede door speculatie met grondprijzen is de grond veel te duur geworden. We stellen daarom voorwaarden aan ontwikkelaars die grond willen kopen om te bouwen. Er komt een boete voor het bewust braak laten liggen van bouwgrond. Onteigenen van speculanten wordt eenvoudiger gemaakt. Het verbod op kraken heffen we op.
We zitten in een diepe wooncrisis en de bouw mag niet stilvallen. In plaats van het subsidiëren van dure koopwoningen zorgen we dat woningbouwprojecten die stil dreigen te vallen toch doorgaan waarbij we woningbouwcorporaties op die locaties betaalbare woningen laten bouwen.
De SP vindt het belangrijk dat mensen, ook op latere leeftijd, in hun eigen buurt kunnen blijven wonen. Niemand wordt gedwongen om te verhuizen. Veel ouderen die nu anders of kleiner willen gaan wonen kunnen dat nu niet omdat verhuizen te duur is en/of door een gebrek aan woningen. We zetten daarom in op de bouw van betaalbare ouderenwoningen in de buurt. Bovendien komen er meer zorgbuurthuizen waar ouderen kunnen wonen en zorg kunnen krijgen.
De overdrachtsbelasting voor particulieren is nu twee procent. Voor mensen die voor het eerst een huis kopen schaffen we de overdrachtsbelasting af. Voor (institutionele) beleggers verhogen we de overdrachtsbelasting fors zodat prijsopdrijving en het opkopen van woningen om duur te verhuren worden voorkomen.
De hypotheekrenteaftrek moet er zijn om een huis te kunnen kopen, en niet een ‘villasubsidie’ zijn voor de rijken. Voor huizen met een aankoopwaarde tot de nationale hypotheekgarantie (momenteel 405 duizend euro) laten wij alles hetzelfde, zodat het kopen van een woning om zelf in te wonen aantrekkelijk blijft en de kosten voor het merendeel van de bevolking niet zullen stijgen. Daarboven schaffen we deze renteaftrek af.
Mensen die een woning kopen of verbouwen worden beschermd tegen wanprestaties, door middel van een garantie.
Wat we doen!
In het hele land voert de SP samen met huurders acties voor het verlagen van de huur en het opknappen van huizen. Onder de leus ‘0 is genoeg’ organiseerde de SP acties en demonstraties waar duizenden huurders uit het hele land aan deelnamen. Eerder lukte het om de huren van mensen die in een sociale huurwoning wonen te bevriezen.
Wat jij kunt doen!
De SP is elke dag binnen én buiten de Tweede Kamer actief. Wij geloven dat politiek niet alleen maar praten moet zijn, maar dat je ook moet doen waar je in gelooft. Een beter Nederland is mogelijk!
