Hoe zit het met de bezuinigingen op de zorg?
Wordt er nu wel of niet op de zorg bezuinigd? Het kabinet Rutte 4 kondigt midden in de grootste gezondheidscrisis van de afgelopen eeuw bezuinigingen van bijna 5 miljard euro op de zorg aan.
In het coalitieakkoord van Rutte 4 staat een duidelijk cijfer in het hoofdstuk over de zorg: -4.519 miljoen euro. Dat is de hoogte van het bedrag dat het kabinet Rutte 4 minder wil uitgeven dan het bedrag dat op basis van de bestaande plannen zou worden uitgegeven en wat ook nodig is om de zorg op hetzelfde niveau te kunnen houden. Een bezuiniging dus. Structureel wordt er 4,5 miljard euro per jaar bezuinigd op de zorg.
| Netto-uitgaven, in miln | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | Struc | Jaar |
| Zorg | 88.398 | 90.763 | 92.282 | 93.152 | 94.549 | ||
| w.v. Basispad (exclusief loon- en prijsbijstelling, inclusief zorgtoeslag) | 87.613 | 89.267 | 91.056 | 93.109 | 95.330 | ||
| w.v. Besluitvorming RA | 785 | 1.496 | 1.226 | 43 | -782 | -4.519 | 2052 |
Bron: Budgettaire bijlage coalitieakkoord 2021-2025
Maar er gaat toch juist veel meer geld naar de zorg?
Dat klopt. Ook mét de bezuinigingen van Rutte 4 gaat er elk jaar meer geld naar de zorg. Dit is natuurlijk niet zo gek, want de prijzen en lonen stijgen elk jaar. Ook komen er meer mensen in Nederland bij, worden we steeds ouder en zijn er steeds meer nieuwe technieken om mensen beter te maken. Daardoor stijgen de uitgaven aan de zorg automatisch elk jaar en dat is maar goed ook. Want anders kun je de zorg niet op hetzelfde niveau houden. Dat extra geld betekent dus nog niet dat er wordt geïnvesteerd in de zorg. Het kan ook zijn dat het extra geld nodig is om het niveau van zorg gelijk te houden. Er gaat meer geld naar de zorg, maar mínder dan er zonder het kabinet Rutte 4 naar de zorg zou gaan en dat is dus echt een bezuiniging en een politieke keus.
Waar bezuinigt Rutte 4 precies op?
Het kabinet Rutte 4 wil deze bezuinigingen onder andere doorvoeren door ‘akkoorden’ te sluiten in de zorg. Via die akkoorden wordt er een maximum budget afgesproken voor de ziekenhuizen, de fysiotherapeuten, wijkverpleging en andere sectoren in de zorg. Is het maximum bereikt, dan komt er geen geld meer bij. Daardoor wordt het hen lastiger gemaakt om aan de stijgende zorgvraag te voldoen.
Een ander plan is om in de langdurige zorg, zoals bijvoorbeeld in verpleeghuizen, naast de zorgkosten ook huur te gaan vragen voor het verblijf. Dat zorgt ervoor dat het duurder wordt voor mensen om in een verpleeghuis te wonen. Daar bovenop wil de regering ook nog 350 miljoen euro per jaar gaan bezuinigen op de kwaliteit in verpleeghuizen. Dat betekent in praktijk waarschijnlijk nog minder personeel en daardoor minder persoonlijke aandacht voor ouderen en een nog hogere werkdruk voor zorgverleners.
Ook de jeugdzorg wordt door Rutte 4 niet ontzien. Daar wil het kabinet vanaf 2025 namelijk een half miljard op bezuinigen. En dat net nu er vanwege de grote problemen besloten was dat er juist geld bij moest. Door dit jojobeleid wordt het heel lastig voor jeugdzorginstellingen om extra personeel aan te nemen. Nog kwalijker is dat het kabinet een eigen bijdrage in de jeugdzorg als mogelijke maatregel noemt. Dat zou dus betekenen dat kwetsbare gezinnen de rekening zouden moeten betalen voor deze bezuiniging.
Wordt de zorg dan niet onbetaalbaar als we niks doen?
Hoeveel geld we als samenleving uitgeven aan zorg is uiteindelijk niets anders dan een politieke keuze. De SP kiest daarbij voor goede zorg voor iedereen die dat nodig heeft.
Tegelijk zien we nog genoeg mogelijkheden om geld te besparen in de zorg. Doordat de zorg moet functioneren als een markt, wordt er veel geld verspild. Zo moeten zorgaanbieders nu met elkaar concurreren, in plaats van samen te werken en dat leidt tot bizarre situaties en veel onnodige bureaucratie. Dit is verlies van tijd en geld.
Ook wil de SP een verbod op winstuitkering in de zorg zodat zorggeld niet meer kan worden uitgekeerd aan mensen die veel geld willen verdienen aan de zorg. Geld voor zorg, moet naar zorg. Bovendien staat het huidige zorgstelsel bol van de verkeerde financiële prikkels. Van de jeugdzorg tot aan de ziekenhuiszorg loont het nu om zoveel mogelijk behandelingen aan te bieden. Die commerciële prikkels moeten eruit, dan gaat niet alleen de kwaliteit omhoog maar worden er ook minder uitgaven gedaan.
En wat denk je van de grote winsten van de farmaceutische industrie? Er is geen sector waar zóveel winst wordt gemaakt voor de aandeelhouders dan in deze sector.
Er zijn dus nog veel dingen die we kunnen doen om onze zorg niet onnodig duur te laten worden, zonder dat we daarvoor hoeven te bezuinigen op de kwaliteit van de zorg. Als onze uitgaven aan de zorg stijgen, maar onze economie ook blijft groeien, kunnen we dat prima betalen.