Strijd aan het woonfront
De SP blijft zich op alle fronten inzetten voor meer sociale woningbouw. Nu eens gebeurt dat met een ludieke actie, dan weer met een eigen woonvisie op lokaal niveau. Een greep uit de lokale initiatieven.
Trendbreuk in Utrecht
In Utrecht merken ze wie er aan het roer zit. Onder leiding van SP-woonwethouder Paulus Jansen zijn heldere prestatieafspraken gemaakt tussen de gemeente en de corporaties. Fractievoorzitter Tim Schipper: ‘Eindelijk, na jaren van massale sloop, is het aantal betaalbare huurwoningen gestegen. Met 1200 om precies te zijn. Sloop is voortaan nagenoeg uitgesloten. Met renovatie behoud je woonruimte, schep je werkgelegenheid en kun je iets doen aan het energieverbruik.’
Volgens Tim Schipper is er sprake van een trendbreuk. ‘Alleen al de afgelopen vier jaar nam het aantal woningen in deze categorie met 6000 af. Met 1200 nieuwe huizen zijn we er nog lang niet, maar het gaat zonder meer de goede kant op.’
Ook een doelgerichte ‘verduurzaming’ van de woningen vormt onderdeel van de deal met de corporaties. Verkoop van huurhuizen wordt aan banden gelegd. Alleen als er per saldo meer betaalbare woningen voor in de plaats komen, mag een corporatie bezit van de hand doen.
Tim Schipper denkt overigens wel dat de sociale woningbouw pas echt een substantiële impuls krijgt als de verhuurdersheffing wordt afgeschaft en het geld dat daarmee vrijkomt door corporaties in nieuwbouwplannen wordt geïnvesteerd, iets waarvoor Paulus Jansen zich in 2013, toen hij nog Kamerlid was, ook al sterk maakte.
Onbetaalbaar Verklaarde Woningen in Velsen
In Velsen trekt de SP al geruime tijd ten strijde tegen het huurbeleid van twee corporaties. Er zijn er drie, maar de derde speler op de plaatselijke woningmarkt heeft in het geheel een bescheiden eigen rol.
De qua grootte middelste van de drie heeft zich gevoelig getoond voor de argumenten van de actievoerders. De grootste, Woningbedrijf Velsen, is nog niet overstag gegaan en houdt vast aan honderd procent van de wettelijke huursom. Dat wil zeggen dat nieuwe huurders het volle pond (100 procent) van de wettelijk maximale huur betalen. ‘Die corporatie, die zestig procent van alle sociale huurwoningen bezit, blijft maar omtrekkende bewegingen maken. Maar wij geven natuurlijk niet op’, zegt afdelingsvoorzitter ad interim Jan Müter.
Om aandacht te genereren voor de uit de pan rijzende huurbedragen zijn de kozijnen van een eenvoudig tweekamerappartement in een portiekflat in de Lange Nieuwstraat van een laagje goudverf voorzien. Müter: ‘Deze Onbetaalbaar Verklaarde Woning kost 675 euro per maand, terwijl het complex nota bene tien jaar geleden op de nominatie stond om te worden gesloopt. Door vast te houden aan de maximale huur komen vooral huurders met recht op een huurtoeslag in de verdrukking. Nieuwe huurders moeten twintig tot veertig procent meer betalen en dan te bedenken dat de huurprijzen de afgelopen jaren al met tien tot twintig procent waren gestegen.’
Velison Wonen daarentegen besloot na een door de SP bedongen onderzoek naar de betaalbaarheid van sociale huurwoningen de streefhuur te verlagen naar 81 procent van wat wordt gezien als de maximaal redelijke huur. Jan Müter: ‘Bij andere corporaties in de regio schommelt dat percentage tussen de 72 en 80 procent. Dus alleen Woningbedrijf Velsen wil het onderste uit de kan. Wij blijven er bovenop zitten.’
Amsterdam moet voor alle lagen van de bevolking bewoonbaar blijven
Voor het eerst sinds de crisis groeit het woningaanbod in Amsterdam sneller dan de bevolking. In 2015 werd een begin gemaakt met de bouw van ruim 8300 woningen, waarvan de helft met een huur van minder dan 710 euro. Verantwoordelijk SP-wethouder Laurens Ivens is uiteraard blij met dit resultaat. ‘Bij de vorming van het college in 2014 met D66 en de VVD legden wij een duidelijk streven op tafel: van 2700 nieuwe huizen in 2013 naar 5000 in 2018. Daar zit Amsterdam dus nu al ver boven.’
Om de woningbouw in een hogere versnelling te krijgen, zijn bouwafspraken met de corporaties gemaakt, worden leegstaande kantoren geschikt gemaakt voor bewoning en zijn de procedures versneld en vereenvoudigd.
De tweede SP-wethouder in Amsterdam, Arjan Vliegenthart, kreeg het voor elkaar om de inkomensgrens voor een bijdrage in de woonkosten te verhogen van 110 naar 120 procent van het sociale minimum. ‘Amsterdam is een dure stad en moet voor alle lagen van de bevolking bewoonbaar blijven.’ Het geld voor deze uitgebreide financiële ondersteuning komt uit de pot voor armoedebestrijding. De bedragen, die variëren tussen de 117,50 en 342,50 euro per maand, worden automatisch uitgekeerd op basis van gegevens van de landelijke belastingdienst. Huurders hoeven dus zelf geen aanvraag in te dienen.
Volop visie in Arnhem en Rotterdam
In Arnhem heeft de SP samen met de PvdA en de Partij voor de Dieren een motie voor betaalbaar wonen ingediend. Speerpunten daarbij zijn onder meer het uitbreiden van de woningvoorraad en het voorkomen dat mensen in de problemen raken door te hoge huren. Evenals de SP Velsen constateert de SP Arnhem dat woningen met een huurprijs tot de huurtoeslaggrens (710,-) voor een groeiende groep huurders niet meer te betalen zijn.
In Rotterdam stelt de SP de bewoners van de stad centraal in een eigen Woonvisie. Bouwen voor de eigen buurt in plaats van voor rijke en hoogopgeleide woningzoekenden van buitenaf moet absoluut prioriteit krijgen. Maar wat wil het college? Maar liefst 20.000 sociale huurwoningen schrappen en daarvoor tot 2030 slechts 16.000, ook nog eens duurdere, woningen terugbouwen.
SP-raadslid Querien Velter: ‘Rotterdam moet stoppen met sloop-nieuwbouw in de huidige voorraad, maar als de wiedeweerga zorgen voor extra woningen door herbestemmen van lege kantoorruimte en nieuwbouw. Denk alleen al aan meer woningen die nodig zijn voor de huisvesting van statushouders, als de wethouder zijn beleid niet aanpast dreigt er woningnood voor reguliere woningzoekenden.” De SP pleit juist voor het creëren van meer woningaanbod in het goedkope segment en net daarboven, 30.000 woningen in 15 jaar is de inzet voor Rotterdam.
Nijmegen moet weer zelf durven bouwen
In Nijmegen is de voorbije jaren naar omstandigheden redelijk gebouwd, maar Hans van Hooft, fractievoorzitter van de SP, heeft zo zijn twijfels over de voortgang. Daarom daagt hij het college van B en W uit om na te denken de bouw van woningen door de gemeente. ‘Nu helemaal niks doen en afwachten is duurder dan zelf meteen aan de slag gaan. Nijmegen moet bereid zijn rendabel te investeren. Dat kost wat, maar de afname van betaalbare en middeldure huurwoningen is gezien de belangstelling en behoefte gegarandeerd. Bovendien staat de rente nog steeds laag en zijn de gemiddelde bouwkosten wel eens hoger geweest.’
Dit artikel verscheen in De Tribune van januari 2016. Wilt u De Tribune als eerste ontvangen? Word dan snel lid van de SP!