‘Boete van 100% voor vergissing disproportioneel’

Deze week heeft een meerderheid (van VVD, CDA, PVV, D66, ChristenUnie en SGP) in de Eerste Kamer ingestemd met de ‘Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving’. Daardoor moet elke euro onterecht ontvangen uitkering dubbel worden terugbetaald. Ook de wet ‘Huisbezoek voor rechtmatigheid uitkering’ is door de senaat gekomen, mede dankzij steun van de PvdA en GroenLinks.

SP-senator Tuur Elzinga vindt de boete van 100% en bij herhaling zelfs 150% buiten proportie voor mensen die weliswaar foutieve informatie hebben verstrekt, maar dat niet opzettelijk hebben gedaan. Elzinga: 'Ik vind het werkelijk onbegrijpelijk dat dit voorstel het sanctiebeleid in de sociale zekerheid voortaan met bestuurlijke boetes wil regelen. Daardoor vervalt het onderscheid tussen moedwillige fraude en een verwijtbare vergissing. Ik vind het prima om kwaadwillende oplichters hard aan te pakken, maar om mensen die zich vergissen ook als fraudeur te bestempelen en op dezelfde wijze te beboeten druist in tegen elk rechtvaardigheidsgevoel. Helaas vindt een meerderheid in de Eerste Kamer stoere taal kennelijk belangrijker dan een rechtvaardig sanctiebeleid.'

Ook het andere aangenomen voorstel past volgens Elzinga in een trend alle uitkeringsgerechtigden over een kam te scheren: 'Je kunt nu voortaan zonder enige verdenking een ‘aanbod’ krijgen voor een huisbezoek om vast te stellen of je woonsituatie overeenkomt met wat je opgeeft. Het wordt een aanbod genoemd, maar je mag het eigenlijk niet weigeren. Dat kan je namelijk geheel of gedeeltelijk je recht op sociale zekerheid kosten. Behalve dat het een inbreuk is op je privacy, word je al bij voorbaat verdacht gemaakt.' Deze wet heeft betrekking op alle uitkeringen die afhankelijk zijn van de leefsituatie, dus ook op mensen met AOW of Kinderbijslag. De SP-fractie in de Eerste Kamer heeft tegen beide wetten gestemd.