Harry van Bommel: Van kleins af Suriname-vriend
Op vrijwel alle belangrijke Surinaamse activiteiten in Nederland is hij present. Duidelijk en onomwonden geeft hij zijn mening over Suriname en Surinamers in Nederland. In de Tweede Kamer vecht hij al jaren voor verbetering van de sociaal-economische positie van Surinaamse Nederlanders. Over gevoelige onderwerpen, zoals openbaarmaking van de dossiers uit de jaren tachtig, laat hij krachtig zijn stem tegen de Nederlandse regering horen. Inmiddels is hij alom bekend als ‘de Suriname-vriend’.
Harry van Bommel (50) is de zoon van een leraar en een verpleegster, kind uit een gezin met vijf kinderen. 'Ik ben geboren in het katholieke zuiden van het land waar ik een onbezorgde jeugd doorbracht. Na mijn militaire dienst koos ik aanvankelijk voor hetzelfde beroep als mijn vader en werd ik leraar Engels in het beroepsonderwijs.' Hij combineerde dit met lokale activiteiten voor de Socialistische Partij (SP) in Amsterdam. 'Mijn honger naar kennis over de politiek leidde in die periode ook tot het volgen van de studie politieke wetenschap, die ik in 1994 met succes afrondde op basis van een scriptie over de politieke participatie van Surinamers in Nederland. In dat jaar werd Harry van Bommel tevens het eerste gemeenteraadslid voor de SP in Amsterdam en ging ik werken als beleidsmedewerker voor de SP-fractie in de Tweede Kamer.' Sindsdien is hij fulltime politicus. De liefde voor het onderwijs is hij echter nooit kwijtgeraakt. Met regelmaat geeft hij gastlessen aan middelbare scholen en universiteiten.
Tweede Kamer
'Na jarenlang lokaal actief te zijn geweest voor de SP begon ik in 1990 in de stadsdeelraad in Amsterdam-Oost. Vier jaar later belandde ik in de gemeenteraad en vroeg Jan Marijnissen me om de eerste Tweede Kamerfractie van de partij te komen ondersteunen. Dat was een uitstekende training om vier jaar later in 1998 zelf een plaats in de Kamer in te nemen. Inmiddels zit ik ruim veertien jaar in de Tweede Kamer en na de verkiezingen van 12 september ben ik zelfs het langstzittende Kamerlid. Vroeger was het heel gewoon dat mensen meer dan tien jaar in de Kamer zaten. Nu is dat een uitzondering. Dat is niet goed voor het parlementaire geheugen van politieke partijen. Het risico bestaat dat ze gaan zwabberen en inconsequent worden.'
Eerste contact Surinamers
'Al op de lagere school had ik vriendjes van Surinaamse origine. In de jaren ‘80 volgde ik de gebeurtenissen in Suriname op de voet, overigens zonder zelf politieke aspiraties te hebben. Nederland en Suriname waren en zullen altijd sterk met elkaar verbonden blijven door de gemeenschappelijke geschiedenis en door het feit dat er zoveel mensen van Surinaamse afkomst in Nederland wonen. Mijn politieke betrokkenheid als Kamerlid bij Suriname is ontstaan door mijn interesse in het slavernijverleden en mijn boosheid over de hoge vliegtarieven op de verbinding Amsterdam-Paramaribo. Als woordvoerder Verkeer en Waterstaat heb ik dat thema op de politieke agenda gezet en de SP zal niet rusten voordat er normale tarieven op die verbinding zijn. De reiziger betaalt nog steeds veel teveel voor die vluchten.'
Suriname-vriend
'Ik zie het als een eretitel dat ik Suriname-vriend word genoemd. In 1995 maakte ik mijn eerste reis naar Suriname en bleef er vijf weken. Ik reisde verschillende malen naar het binnenland en bezocht ook Galibi. Daarna ben ik verschillende malen teruggekeerd naar Suriname. Behalve door mijn politieke werk heb ik me altijd ook in culturele zin aangetrokken gevoeld tot Suriname. Er staan veel Surinaamse schrijvers op mijn boekenplank en ik heb mooie fotoboeken gemaakt van mijn reizen door Suriname. Wat natuur en landschap betreft is Suriname natuurlijk het paradijs op aarde. Het is mijn droom om nog eens een lange tocht op de fiets door Suriname te maken. Na mijn pensioen zou ik er graag gaan wonen maar helaas geldt in de huidige tijd dat mijn pensioen niet dichterbij komt maar verder verwijderd is. De pensioenleeftijd moet volgens sommige partijen zo snel mogelijk naar 67 en daarna meegroeien met de leeftijdsverwachting. Ik ben daar zeer tegen. Nu al komen mensen van boven de 60 nauwelijks aan het werk.'
Prettig samenwerken
'Surinamers heb je net als Nederlanders in alle soorten en maten. De Surinamers waar ik mee samenwerk in Nederland en Suriname, zijn allemaal maatschappelijk betrokken. Sommigen zitten in de politiek, anderen proberen van buitenaf de politiek te beïnvloeden. Wat me aanspreekt aan de meeste Surinamers is dat ze vaak een uitgesproken mening hebben en je die ook graag laten weten. Verder geldt natuurlijk dat je met de meeste Surinamers enorm kunt lachen. Misschien hoort humor ook meer bij een tropisch dan bij een zeeklimaat zoals hier in Nederland.'
Positie Surinamers
'Met de Surinamer in Nederland gaat het gemiddeld goed, in ieder geval veel beter dan in de jaren ‘80. We zien Surinamers op alle posities en dat is wel eens anders geweest. Waar ik me wel zorgen over maak is de groep oudere Surinaamse Nederlanders met onvolledige AOW. Die leven vaak in armoede en kunnen geen kant op. Ouderen horen niet in armoede te leven, zij hebben in hun sterke jaren het land opgebouwd. Dat AOW-gat moet hoe dan ook worden gedicht. Voor Surinamers geldt een andere positie dan gastarbeiders uit Marokko en Turkije. De meeste Surinaamse Nederlanders hebben immers altijd in het Koninkrijk gewoond. In Amsterdam-Zuidoost wonen 25.000 Surinaamse Nederlanders en daar zijn tienerzwangerschappen en schooluitval nog steeds een probleem. Daar moet meer aandacht voor komen. Daar ligt een taak voor het stadsdeel en de gemeente. Ook zou ik wensen dat de verdeeldheid in de Surinaamse gemeenschap zou verminderen. Gezamenlijk een vuist maken, levert altijd meer resultaat op.'
Boodschap
Van Bommel zegt zich nauw verbonden te voelen met Suriname en de Surinaamse Nederlanders. 'Ik kom natuurlijk ook heel veel in de Surinaamse gemeenschap. Dat maakte ook dat de SP twee jaar terug een hele reeks Suriname bijeenkomsten heeft georganiseerd in een zestal grote steden. Dat deden we op zijn Surinaams, met sprekers, muziek een hapje en een drankje. Die bijeenkomsten waren zeer succesvol en het heeft onze band met de Surinaamse gemeenschap in Nederland zeer versterkt.'
Van Bommel staat op nummer 4 op de kandidatenlijst van de SP bij de Tweede kamerverkiezingen van 12 september. Hij heeft ook een boodschap naar de Surinaamse gemeenschap. 'Surinaamse Nederlanders stemmen traditioneel vaak op de PvdA. De komende verkiezingen worden echter een tweestrijd tussen de VVD en de SP. Die beide partijen staan al maanden als hoogste in de peilingen. Wij hebben de voorkeur voor een regering met de PvdA, aangevuld met een derde partij. Als kiezers SP stemmen is de kans het grootst dat er een linkse coalitie komt en we dus op een sociale manier uit de crisis raken. Wordt de VVD de grootste, dan wordt Nederland een stuk asocialer. De VVD wil zelfs een bezoek aan de huisarts onder het eigen risico brengen. Daarnaast wil die partij het eigen risico verhogen van 220 euro naar 350 euro. Dergelijke voorstellen tref je bij de SP niet aan.'
Issues
Surinamers in Nederland kunnen volgens de politicus heel veel van de SP in de regering verwachten. Ook zaken die direct met de Surinaamse Nederlanders te maken hebben. 'Wij zullen zeker zorgen voor meer concurrentie op de verbinding Amsterdam-Paramaribo waardoor de tarieven zullen dalen. Voor mensen met onvolledige AOW moeten we zorgen dat ze aangevuld worden tot bijstandsniveau zonder dat de strenge regels van de bijstand gelden waardoor ze maar voor beperkte duur naar het buitenland kunnen en eerst hun eigen huisje op moeten eten. In sommige gemeenten is dat nu al geregeld, maar dat moet echter landelijk worden gegarandeerd. Dit worden hele belangrijke verkiezingen. Het wordt echt een keuze tussen sociaal en liberaal. Juist in tijden van crisis moet je zorgen dat mensen met kleine inkomens niet de rekening van die crisis gaan betalen.'
Ontwikkeling Suriname
Het Kamerlid heeft nog altijd plannen om zijn pensioenleeftijd in Suriname door te maken. 'Ik moet echter nog ruim vijftien jaar werken dus wie er dan president is, zien we wel. Overigens ben ik van mening dat de vooruitgang van Suriname niet tegen te houden is, ongeacht wie er president is of in de regering zit. De ontwikkeling in Suriname kan het best vanuit Suriname zelf worden beoordeeld. In Nederland hebben we al snel de neiging er één aspect uit te nemen en dat onder een vergrootglas te leggen. Natuurlijk is er in Nederland veel discussie over de Amnestiewet maar Nederland kan zich geen grote mond veroorloven. In de Tweede Kamer maak ik me al jaren druk over de amnestie die is verleend aan Nederlandse militairen die in 1947 slachtingen begingen op burgers in Indonesië. Tot op de dag van vandaag worden daar processen over gevoerd tegen de Nederlandse staat die zich beroept op verjaring. Meer algemeen zien we dat Suriname zich meer is gaan richten op integratie in de regio en samenwerking met omringende landen. Dat vind ik een zeer toe te juichen ontwikkeling.'
Regeringspost
Indien de SP regeermacht krijgt, wordt Van Bommel getipt voor een regeringspost, met name minister van Buitenlandse Zaken. 'Welke positie ik ook krijg na de verkiezingen, ik zal me altijd blijven inzetten voor een warme relatie tussen onze beide landen. De bijzondere relatie die we hebben, verdient het om beter te worden onderhouden. De samenwerking in de vorm van twinningprojecten moet wat de SP betreft doorgaan. Er moeten meer initiatieven komen in de gezondheidszorg zodat oudere Surinaamse Nederlanders kunnen terugkeren en verzekerd blijven van goede zorg. Ook zou ik graag samen met Suriname kijken hoe er meer gebruik kan worden gemaakt van de talenten die aanwezig zijn in de diaspora. Dat is goed voor Suriname en versterkt de relatie tussen onze beide bevolkingen. Verder ben ik een groot voorstander van het promoten van Suriname als vakantiebestemming. Verdere ontwikkeling van het toerisme zou Suriname veel kunnen bieden.'
Dit interview verscheen eerder op DWT online
