Vroeg of laat: een onzeker pokerpensioen
‘Als lid van FNV Bondgenoten ga ik tegen stemmen.’ Dat zei SP-Kamerlid Paul Ulenbelt een jaar geleden bij het referendum van de FNV. De vakbonden en werkgevers hadden net een akkoord gesloten over de AOW en de toekomst van het pensioenstelsel. Een slecht akkoord vond Ulenbelt. De verhoging van de AOW-uitkering noemde hij een sigaar uit eigen doos. ‘Bij goedkeuring van het akkoord worden de beleggingsrisico’s van de pensioenfondsen niet meer gezamenlijk gedragen door werkgevers, werknemers en gepensioneerden. Gevolg is dat werknemers en gepensioneerden alle klappen moeten opvangen.’
Nu ligt er een uitwerking van het akkoord. Nu staat de SP allang niet meer alleen in haar kritiek op het pensioenakkoord.
Lex Hoogduin, directeur bij de Nederlandsche Bank (DNB), is kritisch. Hij verwijst naar de Verenigde Staten waar het pokerpensioen eerder regel dan uitzondering is: 'Daar is het pensioenfondsen toegestaan te proberen een hoog rendement te behalen door wat risicovoller te beleggen. Als het resultaat dan tegenvalt, wordt het risico afgewenteld op jongere pensioendeelnemers.’
Pieter Hilhorst, columnist bij de Volkskrant, legt uit waarom risicovol beleggen door pensioenfondsen erg gevaarlijk is: ‘Het pensioenstelsel krijgt juist meer trekken van een piramidespel. Bij een piramidespel, zoals dat van Bernard Madoff, krijgen deelnemers een hoog rendement voorgespiegeld. Maar dat rendement wordt betaald met de inleg van nieuwe spelers. Zodra er geen nieuwe gekken meer komen, dondert alles in elkaar. De laatste deelnemers hebben wel betaald, maar zullen niks ontvangen.’
Ook prof. dr. Theo Kocken, hoogleraar aan de VU, waarschuwt. Hij vreest dat pensioenfondsen zichzelf rijk gaan rekenen door veel te hoge beleggingsresultaten in te calculeren.
Bas Jacobs, hoogleraar Openbare Financiën, spreekt zelfs van het aanzetten van een 'niet-bestaande geldmachine.' Econoom Mathijs Bouman vat de onzekerheid uit het akkoord samen: ‘Die kunstmatig rijke pensioenfondsen zullen straks enthousiast gaan indexeren, want de gepimpte dekkingsgraad staat dat toe. Het pensioengeld gaat sneller op. Een paar beleggingstegenvallers later blijkt er voor de vorderingen van de jongere deelnemers te weinig geld in kas.’
Na de zomer wordt het nieuwe pensioenakkoord waarschijnlijk opnieuw voorgelegd aan de leden van de FNV. Onlangs werd bekend dat stoppen op 65, juist voor de zwaarste beroepen, onhaalbaar wordt: ‘Voor hen is de AOW-uitkering de basis om met pensioen te kunnen gaan. Zij vallen in een diep financieel ga,’ aldus voorzitter Henk van der Kolk van FNV Bondgenoten. Ook het bondsbestuur van de AbvaKabo heeft inmiddels het akkoord bestempeld als ‘onvoldoende.’ Het bezwaar van de bond ‘heeft in de eerste plaats te maken met het feit dat de risico’s te eenzijdig bij de werknemers worden gelegd.’
Paul Ulenbelt nu: ‘Als lid van FNV Bondgenoten ga ik WEER tegen stemmen.’