Janssen: Snel proef om spreekrecht slachtoffers te verbeteren
Op initiatief van SP-Kamerlid Rik Janssen wordt op korte termijn gestart met een proef voor verbeterd spreekrecht van slachtoffers en nabestaanden in de rechtszaal. Janssen: ‘Door de vraag of iemand schuldig is en welk leed iemand heeft aangericht te scheiden, kunnen slachtoffers beter hun verhaal kwijt. Ook wordt zo voorkomen dat iemand na een traumatische rechtszaak opnieuw naar de rechtbank moet voor een schadeclaim. Wij zijn dit aan slachtoffers en nabestaanden verplicht.’
Daarom moet er volgens de SP een nieuwe plek komen voor het spreekrecht voor slachtoffers en nabestaanden binnen een strafproces. Janssen heeft het initiatief genomen om op korte termijn een proef met een verbeterd spreekrecht te laten plaatsvinden bij de rechtbank Amsterdam. Janssen: ’Een jaar geleden heb ik al met de slachtofferorganisatie Aandacht Doet Spreken over verbeteringen van het spreekrecht overlegd en dit voorstel aan de orde gesteld. Ik was blij te horen dat mijn voorstel door hen werd omarmd. Inmiddels heeft ook het Burgercomité tegen Onrecht zich achter het voorstel geschaard. Dat is voor mij erg belangrijk. Het is een grote stap vooruit voor de positie van slachtoffers en nabestaanden in het strafproces. Ook de rechtbank Amsterdam is positief over deze nieuwe opzet. Volgens de rechtbank biedt de nieuwe opzet mogelijkheden om beter en efficiënter te kunnen werken. Dat betekent dat mijn initiatief alleen winnaars kent.’
Momenteel is het spreekrecht nog onderdeel van dezelfde strafzitting waarbij ook moet worden beslist of een verdachte schuldig is of niet. Daardoor worden emoties en feiten gemengd terwijl men eerst zou moeten kijken of een verdachte “het heeft gedaan”.
Janssen wil in zijn proef het strafproces in twee delen knippen. De eerste zitting wordt gebruikt om de zaak feitelijk te behandelen en moet leiden tot een schuldig of onschuldig op basis van het verzamelde bewijs. Is de verdachte onschuldig dan is de zaak ten einde. Wordt de verdachte schuldig verklaard dan zullen in een tweede zitting de strafeis en mogelijke schadevergoeding aan de orde komen. Die tweede zitting kan dan beginnen met het spreekrecht voor slachtoffers en nabestaanden. De Officier van Justitie kan dan bij zijn strafeis beter dan nu het geval is rekening houden met de verklaringen van slachtoffers en nabestaanden. Daarnaast kunnen ook vorderingen voor schadevergoeding in de tweede zitting grondiger aan de orde komen. Dit betekent dat slachtoffers en nabestaanden minder vaak nog een aparte rechtszaak hoeven te beginnen om schadevergoeding te krijgen.
Janssen: ‘Ik ben ervan overtuigd dat deze proef zal aantonen dat het strafproces beter en efficiënter kan. De positie van slachtoffers en nabestaanden wordt aanzienlijk verbeterd en de rechtbank kan zijn werk beter doen. Het is daarom de hoogste tijd om nu spijkers met koppen te slaan en snel met de proef te beginnen.’
