Verslag Partijraad 20 september 2008
Partijraad 20 september 2008
De Partijraad opent met vertoning van het videoverslag van de SPelen '08 in mei. Jan Marijnissen zit de Partijraad voor in verband met afwezigheid van Hans van Heijningen.
Toespraak Arie van der Zwan
Arie van der Zwan, auteur van het kritische boek over zestig jaar PvdA Van Drees tot Bos, is erkentelijk dat hij op de partijraad het woord mag voeren. Hij stelt vast dat het boek bij de SP beter is gevallen dan bij de PvdA. Hij wil het over zijn boek hebben tegen de achtergrond van de financiële crisis.
Het is een unieke tijd: in de kranten staan koppen als 'De implosie van het kapitalisme' en er wordt openlijk gesproken over het failliet van het neoliberalisme. Behalve leedvermaak moeten socialisten ook denken aan de economische gevolgen; de schuldigen worden met publiek geld uit de wind gehouden en de gevolgen zijn voor de midden- en lage klassen. Politiek-maatschappelijke strijd moet bewijzen dat er wel degelijk een alternatief is voor het neoliberalisme. Dat is ook de conclusie van het boek.
Met een recessie op komst zullen de links-rechts tegenstellingen scherper worden. De anti-politieke partijen zoals die van Verdonk gedijen bij de ongeloofwaardigheid van de politiek. Dat is gevaarlijk, want de neoliberale globalisering heeft het moeilijker gemaakt voor partijen om het regeringsbeleid sterk bij te sturen. De tijd is dan ook rijp voor een herorintatie van de politieke besluitvorming in de Europese Unie. We hebben een sterke EU nodig, maar de besluitkracht van nationale staten verminderen is een vergissing: democratie betekent wezenlijk invloed hebben.
Linkse politiek moet zich richten op twee kernzaken: de welvaartsstaat en de sociaal-economische orde. Ik ben voorstander van een activerende welvaartsstaat. Hoe? Dat hangt samen met je mensbeeld. Den Uyl had een te zielig mensbeeld, met een nadruk op slachtofferschap. Dat zorgde ervoor dat de PvdA ervoor koos zich te richten op de hoogte van de uitkering. Maar als sturingsmiddel om het betaalbaar te houden is ook volumebeleid belangrijk - hoe zorgen we voor minder uitkeringsgerechtigden. Dat is niet rechts, dat is socialistisch; het motto 'geen arbeidsloos inkomen' komt uit nze traditie. Door volumebeleid kun je de mensen die afhankelijk zijn van een uitkering ook meer geven.
De tweede kernzaak waar links zich op moet richten is de sociaal-economische orde, in Nederland het Rijnlandse model, waarin 'arbeid' een stem heeft. In internationale ondernemingen wordt de zeggenschap van de arbeid ondergraven. De ondernemingsraad is afhankelijk van de besluitkracht van de bestuurder waarmee ze afspraken maken. Bestuurders in Nederland hebben door de internationalisering van ondernemingen steeds minder besluitkracht. Links moet een antwoord hebben op deze sluipende afbraak van onze sociaal-economische orde.
Links heeft behoefte aan een nieuwe beleidsdoctrine; n die niet alleen gaat over verdeling, maar ook productief is. Links is vastgelopen in de depressie van de jaren '80; wij hadden geen productieboodschap, het neoliberalisme wel. We moeten, nu er een nieuwe recessie aankomt en de koersbepaling weer open komt te liggen, niet weer dezelfde fout maken. De PvdA en de SP moeten doen wat in 2006 niet lukte: een solide meerderheid smeden.
Na de toespraak zijn er vragen en discussie.
Ik zie de PvdA haar ideologische veren nog niet aantrekken.
Ik ook niet, maar als de publieke opinie kentert, komt daar meer ruimte voor.
Staat volumebeleid niet op gespannen voet met het recht op uitkering? Het lijkt veel op het neoliberale praatje dat uitkeringsgerechtigden aso's zijn.
Het gaat erom dat je nadenkt hoe je mensen kunt helpen snel weer te werken. Jonge mensen melden zich nu aan het loket. Ze krijgen snel een uitkering en pas na maanden gaat de overheid checken hoe ze aan werk geholpen kunnen worden. Ik zeg: eerst checken, en pas als het nodig is een uitkering. Geen socialisme zonder arbeidsethos!
Het zou leuk zijn als een SP'er ook uitgenodigd wordt om bij de PvdA te spreken. Want de vraag is: hoe vormen we een front?
In de eerste plaats moet daarvoor een duidelijke, gedeelde boodschap zijn.
Een handvest?
We moeten niet alleen denken, maar ook doen. Misschien moet een OR maar eens in openlijk in verzet komen tegen de kneveling van hun invloed. Vakbonden zijn ook belangrijk bij de frontvorming; het buitenparlementaire is belangrijk omdat parlementaire politiek de agenda van de regering volgt.
De nota Brandhaard Aarde
Harry van Bommel geeft een toelichting op de nieuwe nota over het buitenlandbeleid. Deze wordt in de komende tijd in afdelingen en op regioconferenties besproken. De nota is een deel van ons antwoord op de neoliberale globalisering. In 2005 hebben we Heel de Wereld vastgesteld, dat als raamwerk dient voor ons politieke werk. In 2006 verscheen Een beter Europa begint nu, en in 2007 Een betere wereld begint nu, met onze ideen over ontwikkelingssamenwerking, maar ook over het Internationaal Monetair Fonds en de Wereld Handels Organisatie. Al die zaken komen terug in de nota. We doen veel concrete voorstellen over hoe de SP de rol van Nederland en Europa ziet. Het is ingewikkelde kost; er staat een elftal Kamerleden en -medewerkers klaar om bij de besprekingen aanwezig te zijn en toelichting te geven.
Nieuwe beroepscommissie
De beroepscommissie van de partijraad behandelt bezwaren en beroepen van partijleden of afdelingen tegen procedures of besluiten. De commissie onderzoekt of de statuten en het huishoudelijk reglement zijn nageleefd en komt dan met een bindende uitspraak. Rosita van Gijlswijk stelt voor om als nieuwe leden van de beroepscommissie te benoemen: Willem Bouman (voorzitter), Sandra Beckerman, Anne Feite Bloem, John van den Heuvel en Ger van Unen. De Partijraad stemt voor dit voorstel. Rosita dankt de voormalige leden voor hun werk de afgelopen tijd: voorzitter Bob Ruers, Willemieke Arts, Marjan Belsnijder en Rob Poldner.
Afdelingen
De Partijraad verwelkomt twee nieuwe afdelingen: Winterswijk en Baarn. Vincent Mulder vertelt dat er overleg is met afdelingen waar het niet zo goed gaat. Op de volgende Partijraad zal hij hiervan verslag doen.
Partijraadverslag
Het Partijraadverslag van 21 juni 2008 wordt vastgesteld.
Binnenkort
Na de pauze en een filmpje over de SP in de afgelopen weken, kondigt Jan Marijnissen aan dat er nieuwe, geruchtmakende spotjes op tv en radio komen. Binnenkort komt ook de ZO-krant. Er is een mini-enquete in opgenomen. Uiteraard maken SP'ers een praatje bij het langsbrengen van de ZO-krant, en deze mini-enqute helpt om gericht te vragen naar het regeringsbeleid. Vergeet ook niet om mensen te vragen of ze ons willen steunen door lid te worden.
De buurt, schaal van de toekomst
De Partijraad splitst zich in groepen om het net verschenen boekje over de buurt te bespreken. De algemene indruk is dat mensen de analyse en voorstellen onderschrijven. De vertaling naar lokale politiek ligt voor de hand, maar er wordt wel op gewezen dat veel van de geschetste ontwikkelingen, zoals schaalvergroting en vermarkting buiten de invloed van lokale afdelingen ligt. Toch zijn er voorbeelden van hoe deze manier van denken toegepast kan worden. Van het pleiten voor een Wmo-loket in de buurt tot je hard maken voor zo veel mogelijk invloed van bewoners bij sloop- en bouwplannen. Er is discussie over of het boekje niet te veel over de steden gaat, en te weinig over de dorpen. Uiteindelijk is het aan afdelingen zelf om te kijken welke onderdelen meer of minder op hen van toepassing zijn. Het is geen blauwdruk maar een visie.
De Partijraad vraagt of het mogelijk is de PDF op A4-formaat op de website te zetten.
Vragen en oproepen
- Annemieke Arts roept iedereen op om de actie voor de verhoging van de AOW te ondersteunen. Het ophalen van handtekeningen voor die actie was op de 50-PlusBeurs een groot succes.
- Jos Haasen wil weten waar de omslag in het denken over kernenergie vandaan komt. Agnes Kant stelt dat er geen omslag is; de SP is niet principieel voor- of tegen kernenergie. Gezien de huidige omstandigheden - en vooral het afvalprobleem - kiest onze partij nu niet voor kernenergie. Maar dat betekent niet "nooit". De SP legt nu prioriteit bij het investeren in duurzame energie.
Toespraak Agnes Kant
Jan Marijnissen kondigt Agnes aan met wat interessante feitjes: niet alleen scoort Agnes als beste als NIPO aan mensen vraagt: 'wie weet wat de mensen denken en willen?', maar ook blijkt uit de NIPO-peiling dat de SP begin deze week op 22 zetels, en na het optreden van Agnes tijdens de Algemene Beschouwingen op 25 zetels staat!
Agnes Kant ziet overeenkomsten tussen die cijfers en de inhoud van het debat. Dat ging namelijk over het gebrek aan vertrouwen in dit kabinet. Dat gebrek aan vertrouwen heeft drie oorzaken. En: het kabinet komt beloftes niet na - er zouden geen minnen zijn. Twee: het doet dingen die de mensen niet willen - er komt een bezuiniging op de aftrek van ziektekosten, er komt een Bosbelasting. Drie: de ministers doen dingen nt die de mensen wl willen - denk aan de aanpak van de topinkomens. Het komt er op neer dat dit kabinet niet met oplossingen komt voor de problemen; het biedt geen perspectief. Het neoliberalisme heeft zijn langste tijd gehad, al was het maar omdat mensen dat wllen. Het is tijd voor een nieuw perspectief, en dat heet: nieuwe solidariteit. Hier en in de wereld. Over onze voorstellen voor buitenlandpolitiek hebben we het al gehad tijdens deze partijraad. Ook in Nederland hebben we voorstellen. Bijvoorbeeld ons voorstel om de ziekenfondspremies naar ? 400 te brengen. We komen met nog veel meer voorstellen, maar afgelopen week was het daarvoor te vroeg; de Algemene Beschouwingen zijn niet het beste moment om dingen binnen te halen.
‘Als je het hebt over perspectief, dan wil ik nog even wijzen op De buurt, schaal van de toekomst. Dat onderwerp leeft bij de mensen, je biedt een perspectief en je kunt er vandaag op concrete punten voor knokken. Dat is ook perspectief bieden.’
‘Ik ben door journalisten gevraagd of ik Wilders wel hard genoeg aanpak. Ik wil de problemen aanpakken die ten grondslag liggen aan zijn succes. Dat is de opdracht voor onze partij: dr een antwoord op hebben. Dan heb je meteen het beste antwoord op de heer Wilders.’
‘Ik opende de Algemene Beschouwingen met te zeggen dat dit kabinet al anderhalf jaar op zijn handen zit. Wat zij laten liggen, gaan wij oppakken, met onze handen uit de mouwen. Aan de slag dus.’