Verslag Partijraad 21 juni 2008
De partijraad wordt ingeluid met een filmpje over de roerige week van het afscheid van Jan Marijnissen als fractievoorzitter.
Toespraak Jan Marijnissen
Beste Partijgenoten. Ik heb de SP zich zien ontwikkelen. Van een federatie van afdelingen tot een degelijke landelijke partij. Van onbekend en onbemind tot vertrouwd en geliefd. Van een splinter tot de derde partij van het land.
Ik heb zelf zo’n veertig jaar in de frontlinie gestaan. Zeventien jaar fractievoorzitter in de gemeenteraad en afdelingsvoorzitter. Veertien jaar fractievoorzitter in de Tweede Kamer en partijvoorzitter en ik heb besloten om, als het gaat om het fractievoorzitterschap, het stokje over te geven aan een opvolger.
Er zijn gevoelens die om voorrang twisten. De eerste is toch de weemoed ook vanwege de reden van het vertrek – de signalen die ik in het verleden van mijn lijf heb ontvangen. Maar er is ook opluchting. Dat het is volbracht. Opluchting en trots over wat we tot stand hebben gebracht.
Dit zijn de momenten waarop een partij wordt getest. Veel partijen ondervinden grote problemen bij dit soort wisselingen. Ik kan zeggen dat ik trots ben op hoe het bij ons is gegaan. Bij de fractie heerste de gedachte ‘we gaan er tegenaan’ en ‘wat nou, een probleem!’ Dat is toch het geheim van de SP. Niet de ego’s, maar het partijbelang staat voorop. En voor wie denkt dat het niks wordt zonder Marijnissen, heb ik een uitdraaitje gemaakt van de cijfers van het NIPO. Deze week de SP: van 20 naar 24.
Het AD gaf het advies dat ik weg moest. Nou, ik was nog niet van plan om weg te gaan. Ik heb de fractie beloofd te helpen waar ik kan. Ik wil gaan werken aan de bestudering van de grote vraagstukken: globalisering, de vergrijzing, de toekomst van de publieke sector. En ik ben nog steeds partijvoorzitter.
Ik zou nooit zijn opgestapt als ik niet zeker wist dat deze partij in goede handen was en zou blijven. De fractie heeft Agnes gekozen – in mijn overtuiging de beste keuze. Ze heeft veel ervaring en toewijding. Ik dank jullie allen voor het vertrouwen en vraag jullie je steun uit te spreken voor Agnes.
Tot slot. Wie weet waarvoor en voor wie hij het doet, kan altijd verder en kan altijd beter. Wij hebben een missie. Menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid en solidariteit: hier én daar. Op naar de volgende doorbraak!
Het is een grote eer u voor te stellen: de nieuwe fractievoorzitter van onze Tweede Kamerfractie: Agnes Kant.
Toespraak Agnes Kant
Het was wel even schrikken dinsdag, voor de fractie, voor jullie, voor al die andere SP'ers, en voor vele Nederlanders. Het is bijzonder spijtig dat Jan stopt met het leiden van onze fractie. Onder zijn aanvoering is het vertrouwen onder de bevolking in de SP enorm gegroeid, zodat we nu de derde partij van het land zijn. We zijn de grootste oppositiefractie, die door vriend en vijand gewaardeerd en gerespecteerd wordt. Een prestatie van formaat.
Jan heeft de SP heel ver gebracht en ontzettend veel betekend voor de ontwikkeling van de partij. Zonder hem waren we zonder twijfel niet wat en waar we nu zijn. Hij heeft enorm veel mensen geïnspireerd om zich in te zetten voor een betere buurt en een betere wereld. Hij heeft mensen niet alleen de hoop gegeven dat het morgen beter kan worden, maar ook het vertrouwen dat dit kan, als je zelf maar je handen uit je mouwen steekt en met anderen aan de slag gaat.
Na de eerste schrik overheerst dan ook trots, respect, bewondering en dankbaarheid voor meer dan 30 jaar tomeloze inzet. Van 1994 tot nu als fractieleider, van 0 naar 25 zetels. Die periode heb ik Jan van dichtbij meegemaakt omdat ik intensief met hem samenwerkte. Het is voor de meesten niet voor te stellen wat voor inspanning, opoffering en energie er door hem is geleverd. Jan, bedankt voor alles wat je al voor de partij betekend hebt. Ik zei niet voor niets ‘al’ betekend hebt. Want gelukkig blijft hij lid van de fractie en voorzitter van de SP. Hij zal dus veel voor de partij blijven betekenen. Voor geen goud zou ik – en ik weet zeker ook jullie – zijn inbreng, inspiratie en motiverende rol, zijn kritische vragen en goede adviezen willen missen.
Terugblikkend op de afgelopen week mogen we ook trots zijn op onze partij. Het is natuurlijk heftig zo’n wisseling van het fractieleiderschap, maar ook op deze cruciale momenten blijkt onze eensgezindheid. Het lijkt traditie in de politiek en in Nederland om op zo’n moment rollebollend over straat te gaan. Er ontstaat meestal een richtingenstrijd en een botsing van opgeblazen ego’s. Waar kan zoiets zonder gedoe? Bij ons! Waarom? Nooit staat het eigen belang voorop; gezamenlijke doelen en gezamenlijke strijd, daar gaat het om. Onze verbondenheid en loyaliteit mag door anderen soms niet begrepen worden – en zal door onze tegenstanders altijd negatief uitgelegd worden – maar wij zijn er beretrots op!
Trots ben ik natuurlijk ook op het vertrouwen dat ik gisteren kreeg van onze fractie. In het volle besef overigens dat het onmogelijk is Jan te evenaren. Het is nogal een aderlating als de politicus die al jarenlang veruit het meeste vertrouwen geniet onder kiezers een stapje terug doet. Het is nu aan ons als collectief om dat vertrouwen waar te maken en uit te bouwen. Ik ben bijzonder gemotiveerd om de oppositie tegen dit kabinet te leiden en de strijd voor een solidaire samenleving voort te zetten en te versterken. Graag ga ik samen met jullie die uitdaging aan. Mijn vraag aan jullie is: gaan jullie samen met mij die uitdaging aan? (De partijraad antwoordt met een daverend applaus.)
Een kabinet dat zo weinig vertrouwen geniet, dat zo weinig inspiratie biedt en vooral geen enkele daadkracht toont, verdient forse kritiek van de oppositiepartij die met haalbare en sociale alternatieven laat zien dat het anders kan. Strijd voor een solidaire samenleving is keihard nodig en daar zijn we natuurlijk volop mee bezig. Maar daar moeten we volle kracht mee verder; ‘Red de solidariteit’ is een goed motto daarvoor.
Red de postbode, heet niet voor niets de strijd die Sharon Gesthuizen voert samen met de postbodes, omdat de liberalisering van de postmarkt van hun banen pulpbanen dreigt te maken. Red de solidariteit is ook de kern van de ongezouten kritiek die Paul Ulenbelt levert op de plannen van commissie Bakker. Er heerst een vreemd soort juichstemming, omdat versoepeling van het ontslagrecht van tafel lijkt. Maar wat krijgen we daarvoor terug? Ontmanteling van de WW, doorwerken na je 65e. Dit verdient geen juichstemming, maar kritiek. Dit verdient een Paul Ulenbelt die met de vuist op tafel slaat in de Tweede Kamer en zegt ‘dit is de ontmanteling van de sociale zekerheid en van de zekerheid van werknemers.’
Strijd voeren we ook met de leerkrachten voor beter onderwijs. Plasterk komt met een actieplan voor het groeiende lerarentekort, maar dat schiet schromelijk te kort. Dus terecht was er onlangs weer actie van leraren. Jasper van Dijk was er uiteraard bij om hen te steunen.
Solidair waren en zijn we ook met de buschauffeurs. Regelmatig stond de SP paraat om steun te betuigen, en reken maar dat dat gewaardeerd wordt! En onze Emile Roemer heeft het voortouw genomen om het kabinet onder druk te zetten om haar verantwoordelijkheid te nemen. De oorzaken van het conflict waren immers de invoering van marktwerking in het openbaar vervoer en het voortdurende bezuinigingsbeleid van vier kabinetten-Balkenende.
En weten jullie wat nu een mooi teken van solidariteit was? Dat stakende buschauffeurs bij de bezettingsacties voor fatsoenlijke thuiszorg hun steun kwamen betuigen. Buschauffeurs en de werkers in de thuiszorg zijn bondgenoten: in beide gevallen geldt dat de marktwerking meer kapot maakt dan ons lief is. Complimenten voor de afdelingen die met verve deze bezettingsactie hebben georganiseerd. Een mooi voorbeeld hoe actie in de afdeling en in de Tweede Kamer samen kan gaan.
Het is ook echt schandalig wat er gaande is in de thuiszorg. Strijden politieagenten, leraren en buschauffeurs terecht voor verbetering van hun arbeidsvoorwaarden, in de thuiszorg gaat de strijd om het voorkómen van onacceptabele verlaging van hun salaris. Gevraagd worden loonoffers van enkele procenten oplopend tot, schrik niet, 20 procent. Verschillende wethouders hebben onder druk van de acties toezeggingen moeten doen. En reken erop dat we ze daaraan gaan houden! De strijd tegen de uitverkoop van de thuiszorg gaat door, daar zal ik mét jullie voor zorgen.
En niet alleen de uitverkoop van de thuiszorg, maar de hele publieke sector. Want dat is wel de rode draad in bovenstaande voorbeelden. Door steeds meer marktwerking en nalaten van de noodzakelijke investeringen wordt de publieke sector verwaarloosd. Het meest recente voorstel voor afbraak zijn de kabinetsplannen met de AWBZ. Het kabinet is van plan er 800 miljoen op te bezuinigen. De AWBZ is voor mensen die langdurig aangewezen zijn op zorg en ondersteuning. Solidariteit met deze groep is een kwestie van beschaving. Actie onder het motto ‘Red de solidariteit’ is hier dus keihard nodig. Ik stel dan ook voor dat we hier snel mee beginnen!
Solidair zijn we ook met de mensen in Afghanistan. Wij waren tegen de missie; het is steeds duidelijker dat de missie mensen daar niet helpt. Stop de oorlog in Afghanistan blijft een belangrijk strijdpunt van de SP.
Solidair zijn we natuurlijk ook met de Ieren. Zij hebben gebruik gemaakt van het recht op inspraak dat de Nederlanders niet gegund werd. CDA, VVD en PvdA hebben het referendum de nek om gedraaid. Wij danken daarom de Ieren voor het vertolken van onze stem. Nederland moet nu stoppen met het ratificeren van het verdrag. Met het Ierse ‘nee’ is het Verdrag van Lissabon zo dood als een pier.
Solidariteit is ook strijden tegen uitbuiting. Bijvoorbeeld uitbuiting van Polen die voor slechte arbeidsvoorwaarden naar ons land worden gehaald door malafide uitzendbureaus. Solidariteit ook met de wijken die deze toestroom moeten opvangen en solidariteit met het land Polen dat te kampen heeft met een leegloop. Vorige week was er een Polentop waarbij wethouders uit de grote steden aan de bel trokken. Het kabinet sprak met wethouders en verder alleen met de werkgevers. Wij willen een alternatieve Polentop organiseren waar ook de mensen uit Polen de gevolgen kunnen benoemen, waar de werknemers de gevolgen aankaarten en waar ook de buurtbewoners serieus worden genomen.
Buurtbewoners serieus nemen doet de SP deze zomer grootschalig met ‘buurten in de buurt’. Het kabinet wil extra aandacht geven aan veertig wijken. Ik zeg ‘wil’, want er blijkt geen bal van terecht te komen. Bovendien is het raar om je aandacht helemaal te focussen op veertig willekeurig gekozen wijken, terwijl de bewoners van wel vierhonderd buurten schreeuwen om aandacht en investeringen. Omdat de regering besloten heeft die buurten te negeren, hebben we de vorige partijraad besloten het tegenovergestelde te doen. Daarom zijn alle afdelingen de afgelopen en komende weken in die buurten te vinden. We zijn er met de krant ZO! en bellen bij maar liefst een half miljoen mensen aan om deze krant af te geven en te onderzoeken hoe het er met de buurt en zijn bewoners voor staat. En samen met de bewoners onderzoeken we of we samen iets kunnen doen ter verbetering. Dat hadden we met elkaar afgesproken, en dat zijn we nu overal volop aan het doen, en dat blijven we doen!
In politiek Den Haag wordt wellicht gehoopt dat er na de stap terug van Jan een kiezersbuit te verdelen is. Maar kiezers zijn geen buit, kiezers zijn mensen die zelf wel uitmaken aan wie zij hun vertrouwen schenken. En heel veel mensen vestigen hun vertrouwen op ons: mensen die voor anderen zorgen of juist zorg nodig hebben, onderwijzers, politiemensen, mensen met een uitkering, kleine ondernemers, vakkenvullers, havenwerkers, buschauffeurs, huurders, bezorgde buurtbewoners, de samenleving, het milieu. Die mensen laten zich niet als buit verdelen door politici die niet om mensen geven maar azen op stemmen.
Maar ook die mensen blijven niet automatisch de SP steunen. Dat doen ze alleen als wij presteren, als wij het vertrouwen verdienen en waarmaken en zo hoort het ook. Politici en politieke partijen horen er te zijn voor de mensen, niet omgekeerd. Wij hebben anderhalf miljoen stemmen gekregen – anderhalf miljoen keer heeft een mens geconcludeerd dat wij zijn of haar vertrouwen waard zijn. Dat schept verplichtingen tegenover al die mensen. Die moeten wij stuk voor stuk recht in de ogen kunnen kijken en duidelijk kunnen maken dat hun keuze juist was. We moeten niet alleen de grootste maar ook de beste oppositiepartij zijn.
De beste en dus keiharde oppositie, met stevige kritiek, confrontatie met de gevolgen en vele alternatieven zijn nodig om druk uit te oefenen op het kabinet, opdat ze wel iets gaan presteren. Oppositie om het kabinet in de positie te dwingen dat ze het wel anders en beter moeten doen. Oppositie om nog meer vertrouwen te winnen onder kiezers, oftewel oppositie opdat de kiezers de SP in de positie brengen dat men niet meer om ons heen kan.
Ik las in de Volkskrant: ‘haalt de SP 2011 wel?’ We hadden de columnist even moeten uitnodigen, denk ik. Ik hoorde Jan bij zijn persconferentie zeggen: we gaan straks door de 30 zetels. Nou dat lijkt me wel wat. Jullie ook? We gaan ertegen aan: aan de slag!
Ideeën voor de AWBZ-actie
Na een daverend applaus van de Partijraad dankt de fractievoorzitter iedereen voor de positieve reacties. Zij wil wel meteen ideeën horen over de AWBZ-actie. Er wordt gemeld dat er klachten komen over het verder opknippen van zorg. Dat moet worden geïnventariseerd. Verder is het belangrijk dat de AWBZ niet alleen over ouderen gaat, maar ook over gezinnen. Doordat de AWBZ op het bordje van de gemeentes komt, wordt de zorg afhankelijk van hoe rijk een gemeente is. Er wordt opgemerkt dat net als bij de thuiszorgactie een goed beeld erg belangrijk is. Er moet contact worden gezocht met de werkers en mensen moeten lokaal bij elkaar worden gebracht.
Mededelingen
- Arie van der Zwan, auteur van ‘Van Drees to Bos’ zou op deze Partijraad langskomen, maar gaf zelf al aan dat hij beter de volgende keer kan komen.
- De SP doet niet mee met de Waterschapsverkiezingen; Ronald van Raak zal een opiniestuk schrijven over het waarom.
- De kandidatuur voor de Europese Parlementsverkiezingen is geopend. Kijk om je heen en stimuleer goede kandidaten zich te melden.
- Er zijn nog 20 afdelingen die geen afdelingsverslag hebben opgestuurd. De dringende oproep wordt gedaan dit direct te regelen.
- Het verslag van de Partijraad op 26 april 2008 is vastgesteld.
Financieel jaarverslag 2007
Penningmeester Rosita van Gijlswijk geeft de grote lijn van het jaarverslag. In 2007 is er een positief resultaat van 1,7 miljoen. Er is minder ontvangen dan begroot en er is meer uitgegeven dan begroot. Van drie afdelingen zijn geen financiële gegevens over 2007 ontvangen.
Laurens Ivens spreekt namens de financiële controlecommissie, die verder bestaat uit Jorine Dirks, Ger van Unen, Gerard Harmes en Johan Kwisthout. Hij geeft aan dat er geen grote gebreken zijn in het jaarverslag. De afwijkingen ten opzichte van de begroting zijn verklaarbaar.
De financiële controlecomissie doet een aantal aanbevelingen.
- Voor de continuïteit is het goed als tenminste één lid van de financiële controlecommissie het jaar erna wederom van deze commissie deel uitmaakt.
- Bij bestellingen op SPnet zou het mogelijk moeten zijn om de wijze van facturering te vemelden, zodat het ook ten laste kan gaan van bijvoorbeeld de raadsfractie. Hierdoor kunnen afdelingen nog beter de verantwoordelijkheid over hun financiën nemen.
- Er moet worden gekeken hoe de regeling bij opstappende raadsleden en Statenleden beter kan worden nageleefd.
- Om versnippering te voorkomen wordt het partijbestuur gevraagd in overleg met de afdelingen die een pand gebruiken te bekijken in hoeverre deze panden – en andere voorzieningen zoals copy-printers – een regiofunctie kunnen vervullen.
- Het partijbestuur wordt verzocht om afdelingen te stimuleren om bijzondere evenementen te organiseren en hen daarbij te wijzen op de bijdrageregeling indien de afdeling de kosten niet zelf kan dragen.
- Vanwege de steeds stijgende verkiezingskosten wordt het partijbestuur en de partijraad in overweging gegeven om de jaarlijkse bijdrage aan het verkiezingsfonds de komende jaren te verhogen zodat we altijd met een goed gevulde strijdkas de verkiezingen tegemoet kunnen gaan.
Als eindconclusie is de financiële controlecommissie tevreden over het verloop van de interne discussie. Vragen werden goed en uitgebreid beantwoord. De controlecommissie adviseert de partijraad in te stemmen met de jaarrekening over 2007.
Beantwoording vragen door penningmeester
Vragen van de Partijraad werden door Rosita van Gijlswijk beantwoord.
Ontwikkelingen partijkantoor?
Deze ingrijpende beslissing wordt niet overhaast genomen. Voorlopig is er tijdelijke extra kantoorruimte bijgehuurd.
Menterwolde krijgt al heel lang geen geld – functioneert de afdeling nog wel?
Afdelingen worden in de breedte beoordeeld. Het scholingsteam maakt afspraken met afdelingen die problemen hebben.
Maken wij volledig gebruik van onze mogelijkheden voor subsidiëring?
Ja, subsidie is gerelateerd aan zetels en leden.
Hoe wordt omgegaan met personele invulling?
In verband met de afspraak dat we personeel stapje voor stapje aannemen, is in 2007 de formatie zelfs licht afgenomen.
Hoe zit het met verhuizing naar een duurzame bank?
Het spaargeld zit al voor een deel bij ASN. Voor betalingsverkeer kunnen we daar nog niet terecht. Het laatste nieuws is dat ASN in het laatste kwartaal met betaalrekeningen komt. Eventueel overstappen zal een enorme operatie worden.
De Partijraad keurt het Jaarverslag goed.
- Jaarverslag 2007 (PDF)
De integratienota
Sadet Karabulut leidt de discussie in. Zij is blij met de inbreng van de afdelingen; voorstellen die zijn overgenomen gingen veel over de toon. Maar bijvoorbeeld ook dat het stimuleren van gemengde wijken gevolgen moet hebben voor zowel ‘zwarte’ als ‘witte’ wijken. Niet overgenomen zijn voorstellen die te gedetailleerd waren, die beter lokaal uitgewerkt kunnen worden.
Er is steun voor de hoofdlijnen. Wij mogen niet wegkijken bij problemen die er echt zijn. Politiek worden ze onderkend, maar er wordt niks mee gedaan. De situatie bij de inburgeringscusrsussen, de segregatie in het onderwijs; het moet snel anders. De SP gaat door met wat we altijd doen: mensen bij elkaar brengen.
De Partijraad heeft vragen, complimenten en verbetervoorstellen. In de discussie springen een aantal dingen eruit. Men wordt het eens dat een goede inburgeringscursus niet alleen voor mensen uit specifieke landen noodzakelijk is. Het is belangrijk dat de nota problemen benoemt, maar niet alleen islam-misstanden. Om gemengde scholen in zwarte wijken te krijgen, moet de SP voorop lopen met ideeën. Jasper van Dijk en Sadet Karabulut gaan met wethouders en gemeenteraadsleden afspreken om hier goede oplossingen voor te bedenken. De partijraad vraagt om het onderwerp over een jaar weer te agenderen. De algemeen secretaris vindt dat een uitstekend voorstel en vraagt vervolgens de Partijraad in te stemmen met de integratienota. Dat doet de Partijraad unaniem.
Afdelingennieuws
Vincent Mulder verwelkomt Hoogeveen als afdeling in oprichting, op voordracht van Assen. Op voordracht van Den Bosch is ook Heusden nu afdeling in oprichting. Er zijn twee nieuwe afdelingen in de ‘Bible belt’. André Muller van afdeling Nieuwerkerk a.d. IJssel en Bas Rooien van afdeling Kampen worden door de Partijraad met applaus verwelkomd.
Buurten in de Buurt
De Partijraad gaat in kleinere groepen praten over hun ervaringen met Buurten in de Buurt. Te horen valt onder andere dat het bemoedigend is voor leden om te merken hoe positief mensen reageren op de SP en onze ideeën. Een goede gelegenheid om nieuwe leden mee te nemen. De aanwezigheid van Kamerleden en bestuursleden is goed voor de publiciteit. Kortom, de ervaringen zijn over het algemeen zeer positief.
ROOD vijf jaar
Renkse Leijten meldt dat ROOD gisteren 5 jaar is geworden. Zij stelt het nieuwe ROOD-bestuur voor: Gijs Houtbeckers (voorzitter), Lynn Epping, Eva Gerrebrands, Eric Matser en Leon Botter. Elien Postma is ROOD-medewerker. Gijs Houtbeckers spreekt de Partijraad toe en drukt hen op het hart dat zij hun verantwoordelijkheid moeten nemen om de aanwas van ook jonge nieuwe leden op gang te houden. Hij roept afdelingen op om mensen van het ROOD-bestuur te bellen als ze hulp nodig hebben.
Algemeen secretaris Hans van Heijningen sluit de Partijraad af.