Onderzoek SP: reïntegratiemiljarden verdwenen in zwart gat

Het is volkomen duister wat er is gebeurd met de 7,7 miljard euro die de afgelopen zes jaar is besteed aan de commerciële reïntegratie. Dat concludeert de SP na eigen onderzoek. Reïntegratiebedrijven weigeren systematisch openheid van zaken te geven over de besteding van dit belastinggeld. De SP wil een parlementair onderzoek en dat de reïntegratie door de gemeenten wordt uitgevoerd.

Tweede Kamerleden Paul Ulenbelt en Paul Lempens hebben de laatste weken geprobeerd te achterhalen waar de miljarden aan belastinggeld zijn gebleven. “Het resultaat is volstrekt onduidelijk,” stelt Ulenbelt. “Toch blijven de miljarden via de gemeenten en het UWV naar de commerciële bedrijven stromen. Wij hebben tien grote reïntegratiebedrijven proberen te onderzoeken en geen van hen kan of wil de besteding van de publieke middelen verantwoorden. De informatie wordt vaak als ‘concurrentiegevoelig’ bestempeld. Daardoor kan er geen publieke controle plaatsvinden op besteding van miljarden euro’s publiek geld. Aan deze waanzin moet een einde komen. Breng de uitvoering van de reïntegratie naar de gemeenten, zodat er democratische controle kan plaatsvinden op de bestedingen.”

Eind 2004 constateerde de SP, twee jaar na de invoering van marktwerking in de arbeidsbemiddeling, dat de reïntegratie “een schandalige miskleun was in de orde van grootte van de Betuwelijn”. Afgelopen tijd heeft de SP opnieuw ervaringen verzameld via een online meldpunt. Lempens: “Het blijkt nog steeds een puinhoop. Van de tweehonderd meldingen waren er vier positief. Veel mensen geven aan door eigen inspanning aan werk te zijn gekomen en dat daarbij het reïntegratietraject niet heeft geholpen of zelfs heeft tegengewerkt. Mensen worden van bureau naar bureau gestuurd, zonder resultaat. Het reïntegratietraject sluit niet aan op de ervaring en achtergrond van mensen. De begeleiding wisselt snel en mensen worden geïntimideerd met gevolgen voor de uitkering. Er wordt makkelijk geld verdiend door minimale inspanningen en het doorsluizen van mensen naar uitzendbureaus en dochterondernemingen. Er is geen enkele reden voor vertrouwen in de commerciële reïntegratiebranche.”

De voorstellen van de SP:

• Een grondig parlementair onderzoek naar de besteding van de reïntegratiegelden.
• Arbeidsbemiddeling wordt publiek georganiseerd door arbeidsbemiddelaars die werklozen en werkgevers kennen en bij elkaar brengen.
• Er dient meer aandacht en hulp te zijn bij de situatie van de uitkeringsgerechtigde, bijvoorbeeld als sprake is van schuldenproblematiek.
• Er komen meer mogelijkheden tot het volgen van vakopleidingen; leren en werken worden gecombineerd, bijvoorbeeld in gemeentelijke leer-werkbedrijven.
• Middelgrote en grote werkgevers moeten verplicht een percentage van hun arbeidsplaatsen openstellen voor mensen die (deels) arbeidsgehandicapt zijn. De overheid geeft het goede voorbeeld door zelf ook quota te hanteren.
• Reïntegratie mag alleen door gemeenten en UWV worden aangeboden als er een duidelijk perspectief op een reguliere arbeidsplaats is en het reïntegratietraject dit perspectief vergroot.