'Democratie belangrijker dan voorkeurstem enkelen'
‘Voorkeurstemmen bij de Eerste Kamerverkiezingen zijn onzin. Als we dát normaal gaan vinden, maken we van die verkiezing een tombola. Dan aanvaarden we dat minder dan een handvol provinciale Statenleden een willekeurige kandidaat – of zichzelf - zomaar in de Eerste Kamer parachuteren. Dat wil niemand, want het maakt vriendjespolitiek en andere ongewenste zaken mogelijk.’
Dat zegt Tiny Kox , fractievoorzitter van de SP in de Eerste Kamer. Hij ergert zich aan alle berichten dat SP-Statenlid Düzgün Yildirim ‘met voorkeurstemmen’ gekozen zou zijn. Kox: ‘Dat is onzin. Kiezers, díe kunnen echte voorkeurstemmen uitbrengen en zo laten zien wie ze graag in het parlement hebben. In de SP respecteren we dat vanzelfsprekend. Neem ons Tweede Kamerlid Sadet Karabulut, die duizenden voorkeurstemmen kreeg van de kiezers. Net als onze europarlementariër Kartika Liotard. Zij mogen met recht zeggen dat ze met voorkeur door de kiezers zijn gekozen. Maar dat geldt niet voor Düzgün Yildirim. Zijn taak als Statenlid was het de bij de provincieverkiezingen op de SP uitgebrachte stemmen zo goed mogelijk door te geven naar de nieuwe Eerste Kamer, zeg maar als een soort kiesman. Je wordt als Statenlid daarvoor door je partij vertrouwd. Dat vertrouwen moet je niet beschamen.’
De SP-fractievoorzitter windt er geen doekjes om: ‘Dat is hier wél gebeurd: Düzgün Yildirim heeft op zichzelf gestemd, en dat nog een keer extra via een volmacht van een afwezig Statenlid. Daarna waren de stemmen van slechts drie collega-Statenleden al voldoende om in de Eerste Kamer te komen. Met precies één handvol, vijf stemmen dus, heeft hij zich in de Senaat geholpen. Dwars tegen de wens van Partijbestuur en Partijraad in, waar hij zelf lid van is en waar hij nooit ook maar een afwijkende opmerking bij de voorgestelde en vastgestelde kandidatenlijst heeft gemaakt. Dat klopt gewoon niet. Je hoort de democratische besluitvorming in je eigen partij te respecteren, niet te negeren!’
Veel partijen hebben dit jaar te maken gekregen met het verschijnsel dat je met een handvol provinciale Statenleden iemand in de Senaat kunt zetten. Soms zelfs minder: twee Statenleden in Zuid-Holland kunnen dat al, of drie in Noord-Brabant - of vijf in Overijssel. Omdat ook bij CDA, ChristenUnie, PvdA, GroenLinks en D66 zodoende enkele Statenleden politieke vrienden een plek in de Eerste Kamer bezorgden, wil Kox daar binnenkort met zijn collega-fractievoorzitters in de Senaat over praten: ‘Hoe we het kunnen oplossen, weet ik nog niet. Een gedragscode van partijen zou kunnen, waarin iedereen belooft zich te houden aan democratische afspraken in de eigen partij. Misschien zijn er betere oplossingen. Hoe dan ook: er dient een einde te komen aan een tombola die niemand wil.’
