'Structuur en verbondenheid'
Veel jongeren zijn de afgelopen weken geslaagd voor hun eindexamen. Zij kunnen door naar de volgende fase in hun leven, bijvoorbeeld met een vervolgopleiding of door werk te zoeken.
Tegelijk zijn er jaarlijks 50.000 schooluitvallers, met wie het minder voorspoedig verloopt. Het lukt de regering nauwelijks om vat op deze jongeren te krijgen, ondanks alle mooie voornemens.
Oud-minister Pieter Winsemius deed vorig jaar onderzoek naar schooluitvallers. Hij ontdekte dat er ongeveer 16.000 jongeren zijn met hardnekkige problemen, veelal in de grote steden. Winsemius noemt deze groep de “overbelaste jongeren”. Dat zijn jongeren met een opeenstapeling van problemen als taalachterstand, armoede, een gebroken gezin, psychische problemen en een zeer onrustige leefomgeving.
In de kern hebben deze jongeren dan ook twee zaken nodig: structuur en verbondenheid. Want je kunt als mens opvechten tegen enkele problemen, maar als alles in je omgeving verkeerd loopt, verlies je de controle en raak je overbelast. Winsemius pleit dan ook voor het oprichten van zogenaamde 'plusscholen' met veel zorg en intensieve begeleiding door kernteams van leraren. In een chaotische omgeving kan de school dan tenminste rust en veiligheid bieden.
Winsemius wil ook dat deze jongeren uiteindelijk meer verspreid worden over verschillende scholen. Want het is niet goed als alle overbelaste jongeren bij elkaar op dezelfde school zitten. Dat leidt immers tot een concentratie van problemen en een spiraal naar beneden. Daarom pleit hij voor harde afspraken tussen scholen over een betere menging van verschillende leerlingen. Dat is een omstreden punt, want schoolbesturen hebben de neiging om vooral voor hun eigen school op te komen. Die beperkte blik zal doorbroken moeten worden.
Winsemius legt de vinger op de zere plek. Door schaalvergroting, gebrek aan samenwerking en te weinig investeringen, worden overbelaste jongeren aan hun lot overgelaten. Het gevolg is een concentratie van probleemjongeren op probleemscholen, als een tijdbom onder de samenleving.
Scholen en bestuurders zullen over hun eigen schaduw heen moeten stappen. Want zonder een gemeenschappelijke aanpak blijft het dweilen met de kraan open.
