1914 - 2014
In augustus was het precies honderd jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Geen van de strijdende partijen realiseerde zich vooraf wat ze met hun onverantwoordelijke gedrag over het continent afriepen: jarenlange ellende en vele miljoenen doden. Overal in Europa zette het nationalisme de empathie en de wijsheid opzij. Maar als het verstand van huis is, dansen de emoties op tafel, met een wereldoorlog tot gevolg. Twintig jaar later zou er nog een volgen, nog omvangrijker, nog bloediger, nog krankzinniger.
Historische gebeurtenissen hebben nooit één oorzaak. Geschiedenis is een aaneenrijging van oorzaak en gevolg waarbij alles met alles samenhangt. Het is de dure plicht van politici de analyse te maken van de omstandigheden en oppervlakkige en platvloerse propaganda en demagogie te vermijden.
Of het nu gaat om de oorlogen in Afghanistan en Irak, of om het conflict Israël - Palestina, of om de burgeroorlog in Oekraïne; de waarheid, de-escalatie en het zoeken naar oplossingen verliezen het in de strijd om aandacht van de leugen en de steeds weer opduikende hysterie. Vooringenomenheid, eenzijdigheid en gemakzucht plaveien het pad richting een gewapend treffen waarbij weer veel onschuldig bloed vloeit. Pas in tweede instantie is men bereid in te zien dat men per definitie met zijn vijand vrede sluit. Pas wanneer één van de partijen heeft gewonnen of beide partijen uitgeput zijn, komt er een eind aan de waanzin. Ofwel omdat de winnaar de vrede - onder zijn condities - oplegt, ofwel omdat men tot een compromis komt.
Ik hoor nu politici van allerlei pluimage zeggen dat het leger moet worden uitgebreid en versterkt. Blijkbaar is men nog steeds in de veronderstelling dat de inzet van massief geweld de oplossing biedt voor de problemen waar voor we ons gesteld zien. Ik stel voor de honderd miljoen extra voor Defensie te steken in beter geschiedenisonderwijs.
