Israël vs. Palestina: hoe lang nog?

Het conflict in het Midden-Oosten beheerst het nieuws al zolang ik leef. Ik voelde een sterke aandrang om daar een keer naartoe te gaan. Ik wilde zelf met mensen spreken: niet met de machtigen, maar juist met de critici aan beide zijden, en met journalisten. Lange tijd heb ik schematisch gedacht over de verhoudingen daar, maar na terugkomst schreef ik: „Goed en fout zijn hier bijna onbruikbare begrippen geworden. Het conflict duurt nu al zo lang en de onderlinge haat zit door de over en weer gepleegde gewelddaden zo diep, dat een oplossing ver weg lijkt te zijn.”

Dat was in januari 1998. Nu, vele duizenden doden in de hele regio verder, is de situatie nog even uitzichtloos. Miljoenen Palestijnen leven in erbarmelijke omstandigheden en vaak zonder uitzicht op verbetering. Ik weet nog dat ik, lopende door Hebron, dacht: het is allemaal één groot misverstand. Al deze mensen, jood of moslim, Palestijn of Israëliër, willen allemaal hetzelfde: het beste voor hun gezin, familie en vrienden. Hoe kan het dat politici niet in staat zijn om hun te geven waar ze recht op hebben?

Eens gingen mensen met veel idealen naar de nieuwe staat die ze Israël noemden. Het nieuwe land zou modern én sociaal zijn. Maar de aanvankelijke idealen zijn verwaterd en nog slechts met een loep te vinden. De geopolitieke belangen van de grootmachten, in het bijzonder de VS, zijn met het land en de regio aan de haal gegaan. Het Midden-Oosten werd een van de brandpunten van de Koude Oorlog, strategisch van belang omdat het de poort vormt naar de belangrijkste olievelden ter wereld.

Nu is het weer zover. Gaza wordt weer gebombardeerd en een militaire inval over de grond lijkt aanstaande. Onderwijl treffen honderden raketten dagelijks de nederzettingen rond Gaza, en inmiddels een enkele ook Tel Aviv en Jeruzalem. Ik merk dat iedereen die een mening heeft over dit conflict steeds een eigen startpunt van de vijandelijkheden kiest om zo te kunnen wijzen naar de andere partij met: ‘Zíj zijn begonnen!’

Het schiet allemaal niet op. De internationale gemeenschap kan niet langer wegkijken en zal een oplossing moeten forceren die recht doet aan de gerechtvaardigde verlangens van alle betrokkenen.

Velen, ook van hen die onvoorwaardelijk achter Israël staan, zijn het erover eens: militair valt dit conflict niet op te lossen. Alleen langs diplomatieke en politieke weg kan worden gewerkt aan een tweestatenoplossing die een duurzame vrede mogelijk maakt. Dat betekent: erkenning van de staat Israël, terugtrekking van Israël uit de in 1967 bezette gebieden en de vorming van een onafhankelijke en levensvatbare Palestijnse staat.

Deze column verscheen op 21 november 2012 in NRC.