Ze zijn nuts: de verlenging
“Energiebedrijf Essent komt in Duitse handen”. Alle media brachten het begin januari al als een voldongen feit. Onze actie ‘Ze zijn nuts!’ tegen de verkoop van publieke energiebedrijven werd bestempeld als een achterhoedegevecht. De strijdbaarheid en vasthoudendheid van de SP worden echter nog altijd onderschat. Onder onze druk is de maatschappelijke discussie losgebarsten, steeds meer gemeente- en provinciebestuurders zijn wakker geschud. Zelfs overtuigd liberalen als Hans Wiegel (VVD), Jan Terlouw (D66) en werkgeversvoorman Bernard Wientjes hebben zich inmiddels uitgesproken tegen verkoop.
Ruim drie van de vier Nederlanders is volgens de onderzoeken tegen de verkoop van de nutsbedrijven. Zaterdag vroeg ik, samen met andere SP’ers, aan 700 Doesburgers om hun mening over de dreigende verkoop van Nuon. Ruim 600 waren er tegen. Wat provinciebestuurders niet begrijpen, leggen mensen op straat in vijf tellen uit. Energie is van strategisch belang, het is in het algemeen belang dat je de zeggenschap daarover niet uit handen geeft. Dat verpats je niet aan de hoogste bieder.
De Provinciale Staten in Brabant kwam eerder tot een verstandig besluit. Brabant moest haar aandeel van 31% in Essent behouden. Dat was 1-0 voor de mensen die de verkoop willen stoppen. Maar afgelopen vrijdag ging de provincie Brabant alsnog akkoord. Door bangmakerij van Essent en achterkamertjespolitiek werd het in blessuretijd 1-1. Dat betekent: verlengen.
De publieke aandeelhouders (provincies en gemeenten) gaan allemaal hun eigen weg en maken hun eigen afweging. En kunnen daardoor ook tegen elkaar uitgespeeld worden. Zie Brabant; opeens nam RWE genoegen met minder aandelen, maar wel meer dan de helft. Daardoor zouden gemeenten en provincies mogelijk straks nog wel aandelen hebben, maar niets meer te zeggen. En neigen ze ernaar eieren voor hun geld te kiezen.
Vindt de regering het eigenlijk acceptabel dat enkele lokale en provinciale bobo's ons nationale belang verkwanselen? Bewaakt zij het strategisch belang? Willen we onze invloed op de energievoorziening geheel uit handen geven aan buitenlandse bedrijven? Het kabinet kán en mag haar handen daar niet vanaf trekken. Premier Balkenende was tot nu toe toeschouwer, maar het is de hoogste tijd dat onze minister president zich in de strijd mengt.
Dinsdag zal ik hem vragen alle aandeelhouders van Nuon en Essent bijeen te roepen voor een nationaal beraad. Hij moet de verlenging gebruiken om het publieke belang alsnog de overwinning te bezorgen.
