Een land is meer dan een BV
“De visie dat de overheid een bedrijf is, is failliet. De burger is geen klant.” Krasse woorden van de heer Tjeenk Willink, die mij sterk doen denken aan mooie woorden van iemand die helaas niet meer onder ons is.
In 2002 schreef Karel Glastra van Loon een mooie tekst voor ons verkiezingslied: “Een dier is meer dan een lap vlees Een mens is meer dan een consument Een land is meer dan een BV Wat je doet, is wat je bent”
In 2002 liep het laatste kabinet Kok op zijn einde. Het dividend van de BV Kok & co was een geliberaliseerde energiemarkt, leaseauto’s in de thuiszorg, ondernemende woningbouwcorporaties en een uitgeklede en verschraalde publieke sector. Helaas gingen de opeenvolgende kabinetten Balkenende gewoon verder op die koers van meer markt en minder overheid.
Tjeenk Willink, de voorzitter van de raad van State, heeft gelijk: de BV Nederland is failliet. Wie anno 2009 nog gelooft dat 'de vrije markt' de oplossing levert voor de problemen van de moderne tijd, kijkt en luistert niet goed. De huidige crisis bewijst hoe desastreus het neoliberale denken en handelen uitpakt. Er is sprake van een systeemfout.
Bijna wekelijks horen we ernstige berichten uit de zorg: de combinatie van verschraling en marktwerking heeft geleid tot een zorgcrisis. Bij de post heeft de liberalisering geleid tot een sociale crisis, namelijk de schandalige eis dat postbestellers 15% van hun salaris moeten inleveren. Waarom? Omdat er geconcurreerd moet worden met bedrijven die mensen voor stukloon laten werken. Een fatsoenlijke baan wordt zo gedegradeerd tot bijbaan.
Het is maar de vraag of er lessen zijn geleerd. Twee publieke energiebedrijven, Essent en Nuon, dreigen de komende weken in de verkoop te gaan. Deze week valt waarschijnlijk het besluit Essent al dan niet te verkopen. Maar het groeiende verzet tegen de verkoop van Essent en Nuon is hoopvol. De argumenten tegen verkoop winnen aan kracht nu de crisis het falen van de markt zo zichtbaar maakt. Laten we hopen dat het stoppen van de uitverkoop van onze energiebedrijven de eerste stap gaat worden in een koerswijziging.
“Blijf niet mokkend aan de kant staan Stel een daad en toon je moed Laat je woede hand in hand gaan Met het goede dat je doet”
